تومان نیوز:بازارهای جهانی در برابر بحران‌های اقتصادی و مالی واکنش‌های متنوعی نشان می‌دهند. در این بین، بازار کریپتو یا رمزارزها به دلیل ماهیت دیجیتالی و عدم وابستگی به سیستم‌های بانکی سنتی، از توجه ویژه‌ای برخوردار است. در بحران‌های اقتصادی که معمولاً باعث کاهش اعتماد عمومی به سیستم‌های مالی رایج می‌شود، بسیاری از سرمایه‌گذاران به دنبال پناهگاهی امن برای دارایی‌های خود می‌گردند. از این رو، پرسش اساسی این است که آیا رمزارزها مانند بیت‌کوین و اتریوم در این شرایط می‌توانند ارزش خود را حفظ کنند یا خیر.
۱. ماهیت بازار کریپتو و تفاوت آن با بازارهای سنتی
رمزارزها مبتنی بر فناوری بلاک‌چین هستند که به طور کامل در فضای دیجیتال فعالیت می‌کنند و به هیچ نهاد یا بانک مرکزی وابسته نیستند. این عدم وابستگی باعث شده که ارزش دارایی‌های دیجیتال توسط بازارهای مالی سنتی تعیین نشود. در نتیجه، رمزارزها از عوامل اقتصادی جهانی نظیر نرخ بهره یا سیاست‌های پولی بانک‌های مرکزی کمتر تاثیر می‌گیرند. به‌ویژه بیت‌کوین که با توجه به ویژگی‌های مشابهی که با طلا دارد، به عنوان پناهگاه امن تلقی می‌شود.
بیت‌کوین به عنوان طلای دیجیتال
بیت‌کوین از ابتدای عرضه به دلیل عرضه محدود و ماهیت غیرمتمرکز، در شرایط بحرانی به عنوان طلای دیجیتال شناخته می‌شود. سرمایه‌گذاران آن را به عنوان راهکاری برای حفظ ارزش دارایی‌ها در نظر می‌گیرند. این امر باعث می‌شود که در مواقع بروز بحران‌های اقتصادی، تقاضا برای بیت‌کوین و سایر رمزارزها افزایش یابد و این روند قیمت‌ها را حفظ کرده یا حتی افزایش دهد.
۲. تأثیر بحران‌های اقتصادی اخیر بر بازار کریپتو
در دهه‌های اخیر، بحران‌های مالی متعددی نظیر بحران مالی ۲۰۰۸ و رکود اقتصادی ناشی از همه‌گیری کرونا بازارهای جهانی را تحت تأثیر قرار داده‌اند. در این مواقع، رمزارزها به عنوان پناهگاه‌های امن مورد توجه قرار گرفتند. اما برخلاف تصور اولیه، در شرایط بحران اقتصادی، رمزارزها نیز با نوسانات شدیدی روبه‌رو شدند. در واقع، هرچند رمزارزها می‌توانند در بلندمدت به عنوان ذخیره ارزش عمل کنند، اما در کوتاه‌مدت تحت تأثیر روانشناسی بازار و فروش‌های اضطراری قرار دارند.
بحران مالی ۲۰۰۸ و ظهور بیت‌کوین
پس از بحران مالی ۲۰۰۸، بیت‌کوین به عنوان اولین رمزارز غیرمتمرکز وارد بازار شد. ایده اصلی پشت بیت‌کوین این بود که یک سیستم پولی ایجاد شود که به نهادهای متمرکز و بانک‌های مرکزی وابسته نباشد. این بحران اعتماد عمومی به سیستم‌های مالی سنتی را به شدت کاهش داد و باعث رشد طرفداران فناوری‌های بلاک‌چین شد. بیت‌کوین در همان سال‌ها به عنوان ابزاری برای حفظ ارزش توسط سرمایه‌گذاران مورد استفاده قرار گرفت.
رکود اقتصادی کرونا و رشد انفجاری رمزارزها
با آغاز همه‌گیری کرونا، بسیاری از کشورهای جهان به دلیل رکود اقتصادی و کاهش تولید، سیاست‌های پولی انبساطی را در پیش گرفتند. این موضوع منجر به چاپ پول و کاهش ارزش ارزهای فیات شد. در همین زمان، بیت‌کوین و دیگر رمزارزها رشد چشم‌گیری را تجربه کردند. یکی از دلایل این رشد، هجوم سرمایه‌گذاران به بازار کریپتو برای حفظ ارزش دارایی‌ها و بهره‌برداری از نوسانات این بازار بود.
۳. آیا رمزارزها می‌توانند به عنوان پناهگاهی امن عمل کنند؟
یکی از سوالات مهم در رابطه با رمزارزها این است که آیا می‌توانند به عنوان دارایی‌های پناهگاهی در زمان بحران‌های اقتصادی عمل کنند. پاسخ به این سوال به چند عامل بستگی دارد:
کاهش عرضه و افزایش تقاضا
در بسیاری از رمزارزها، به‌ویژه بیت‌کوین، عرضه محدود وجود دارد. به عنوان مثال، بیت‌کوین تنها ۲۱ میلیون واحد خواهد داشت که باعث می‌شود در طول زمان، این ارز دیجیتال کمتر در معرض کاهش ارزش ناشی از چاپ بی‌رویه پول باشد. این موضوع جذابیت بیت‌کوین را در زمان‌های بحران اقتصادی افزایش می‌دهد. افزایش تقاضا و عرضه محدود بیت‌کوین می‌تواند در زمان‌های بحران ارزش آن را حفظ کند یا حتی افزایش دهد.
نبود همبستگی با دارایی‌های سنتی
یکی از مزایای رمزارزها این است که نسبت به دارایی‌های سنتی مانند سهام و اوراق قرضه، همبستگی کمتری دارند. این مسئله باعث می‌شود که رمزارزها در برخی مواقع بحران‌های مالی بتوانند به عنوان راهکاری جایگزین برای تنوع سبد دارایی‌ها مورد استفاده قرار گیرند.
خطرات و نوسانات بازار کریپتو
با وجود پتانسیل رمزارزها به عنوان ذخیره ارزش، این بازار هنوز به شدت نوسانی است. عوامل متعددی از جمله قوانین جدید، هک شدن صرافی‌ها و تغییرات سیاست‌های دولتی می‌توانند به طور ناگهانی بر قیمت رمزارزها تأثیر بگذارند. برای مثال، اعلام ممنوعیت خرید و فروش رمزارزها در برخی کشورها، موجب کاهش شدید قیمت آن‌ها می‌شود.
۴. نقش بازار ایران در حفظ ارزش کریپتو در بحران‌های اقتصادی
در ایران، با توجه به تورم بالا و کاهش ارزش ریال، بسیاری از افراد به دنبال راه‌هایی برای حفظ ارزش سرمایه خود هستند. بازار رمزارز در ایران نیز از این امر مستثنی نیست. به دلیل مشکلات اقتصادی و محدودیت‌های سیستم بانکی، برخی از افراد در ایران به سمت خرید بیت‌کوین و سایر رمزارزها روی آورده‌اند. افزایش تقاضا در ایران می‌تواند به طور موقتی باعث افزایش قیمت رمزارزها شود، اما به دلیل عدم وجود زیرساخت‌های قوی، بازار کریپتو در ایران هنوز با ریسک‌های زیادی مواجه است.
تاثیر نرخ تتر بر بازار رمزارز در ایران
در ایران، تتر به دلیل استیبل‌کوین بودن و ارزش پایدار آن در برابر دلار، به عنوان ارز جایگزین برای معاملات استفاده می‌شود. در مواقع بحران اقتصادی، نرخ تتر در ایران افزایش می‌یابد که این موضوع باعث افزایش قیمت رمزارزها نیز می‌شود. بنابراین، در شرایط بحرانی، بازار رمزارز ایران تحت تأثیر نرخ تتر نیز قرار می‌گیرد و ارزش رمزارزها نسبت به ریال افزایش پیدا می‌کند.
۵. آیا رمزارزها می‌توانند در آینده به عنوان پناهگاه اصلی سرمایه‌گذاران عمل کنند؟
برای اینکه رمزارزها به عنوان پناهگاه اصلی در زمان بحران‌های جهانی شناخته شوند، نیاز به اعتماد بیشتر، مقررات شفاف‌تر و کاهش نوسانات بازار دارند. همچنین، بهبود زیرساخت‌های بلاک‌چین و افزایش تعداد پلتفرم‌های معاملاتی قابل اعتماد می‌تواند این بازار را تقویت کند. هرچند که با رشد فناوری‌های مالی و بلاک‌چین، انتظار می‌رود رمزارزها در آینده به جایگاه قابل اعتمادی در سیستم‌های مالی جهانی برسند، اما همچنان باید چالش‌هایی مانند نوسانات قیمت، حملات سایبری و نیاز به پذیرش جهانی مورد توجه قرار گیرد.
