ایستانیوز:بازار مسکن ایران از زمان آغاز مذاکرات ایران و آمریکا در پی تغییرات مختلف اقتصادی و سیاسی شاهد نوسانات قابل توجهی بوده است. مذاکراتی که می‌تواند سرنوشت بسیاری از بازارهای سرمایه کشور را تغییر دهد. در این مقاله به تحلیل اثرات ممکن این مذاکرات بر بازار مسکن ایران پرداخته و سه سناریوی محتمل در این زمینه را بررسی می‌کنیم.
سناریو اول: توافق کامل و رفع تحریم‌ها
به گزارش پایگاه خبری تومان نیوز(toomannews)، توافق کامل میان ایران و غرب و رفع تحریم‌ها یکی از بهترین و خوش‌بینانه‌ترین سناریوهاست که در صورت تحقق، تحولات عمده‌ای در اقتصاد کشور به دنبال خواهد داشت. در صورتی که مذاکرات ایران و آمریکا به نتیجه برسد و تحریم‌ها برداشته شود، می‌توان انتظار تغییرات اساسی در بازار مسکن داشت.
پیش‌بینی‌ها برای بازار مسکن در این حالت به شرح زیر است:
-
کاهش نرخ ارز و ثبات در بازار:
توافق سیاسی و اقتصادی منجر به کاهش نرخ ارز خواهد شد که به نوبه خود به کاهش هزینه‌های ساخت‌وساز به ویژه برای مصالح وارداتی می‌انجامد. این امر می‌تواند به ثبات نسبی قیمت مسکن کمک کند. -
کاهش تقاضای سرمایه‌ای در بازار مسکن:
به دلیل جذاب‌تر شدن بازارهای موازی مانند بورس و ارز، تقاضا برای خرید مسکن به عنوان یک سرمایه‌گذاری کاهش می‌یابد. این تغییر می‌تواند منجر به رکود نسبی در قیمت مسکن یا رشد آهسته آن شود. -
افزایش عرضه مسکن:
با باز شدن فضای اقتصادی و جذاب‌تر شدن شرایط برای سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی، احتمالاً شاهد افزایش عرضه مسکن خواهیم بود. دولت نیز می‌تواند پروژه‌های انبوه‌سازی را با منابع مالی بهبود یافته اجرا کند. -
افزایش معاملات مصرفی:
کاهش عدم اطمینان اقتصادی باعث می‌شود که مردم به خرید مصرفی مسکن روی بیاورند و بازار از حالت رکود خارج شود. -
توسعه پروژه‌های نهضت ملی مسکن:
با دسترسی به منابع مالی بیشتر، دولت قادر خواهد بود پروژه‌های بزرگ مسکن ملی را به مرحله اجرا درآورد و عرضه مسکن برای قشر متوسط و پایین را افزایش دهد.
در مجموع، در صورت موفقیت مذاکرات، بازار مسکن می‌تواند از تورم‌زده بودن خارج شده و به ثبات و رشد کنترل‌شده دست یابد.
سناریو دوم: شکست مذاکرات و پیامدهای آن
در صورتی که مذاکرات ایران و آمریکا شکست بخورد یا متوقف شود، بازار مسکن با پیامدهای منفی مواجه خواهد شد که عمدتاً تورمی و روانی خواهند بود. تحلیل پیامدهای این سناریو به شرح زیر است:
-
افزایش نرخ ارز (شوک ارزی):
شکست مذاکرات منجر به افزایش شدید نرخ دلار و دیگر ارزها خواهد شد که به نوبه خود باعث افزایش قیمت مصالح ساختمانی، زمین و خدمات ساخت‌وساز می‌شود. -
رشد قیمت مسکن (تورم دارایی):
در پی افزایش نرخ ارز، قیمت مسکن نیز شاهد جهش شدید خواهد بود. این افزایش قیمت‌ها به‌ویژه در مناطق گران‌قیمت تهران و کلان‌شهرها قابل توجه خواهد بود. -
رکود در بازار مسکن:
با افزایش قیمت‌ها و کاهش قدرت خرید مردم، تعداد معاملات واقعی کاهش می‌یابد. این شرایط منجر به رکود در بازار مسکن می‌شود و با وجود افزایش قیمت‌ها، معاملات مصرفی به شدت کاهش خواهد یافت. -
فرار سرمایه از بازارهای رسمی:
در صورت شکست مذاکرات، سرمایه‌گذاران به دنبال دارایی‌های امن مانند مسکن و طلا خواهند رفت و این امر تقاضای سرمایه‌ای در بازار مسکن را افزایش خواهد داد. -
سوداگران وارد میدان می‌شوند:
با افزایش قیمت‌ها و کاهش رقابت در بازار، سرمایه‌گذاران و سوداگران به دنبال خرید زمین و مستغلات در مناطق با پتانسیل رشد خواهند رفت. این باعث افزایش قیمت زمین در مناطق کمتر توسعه‌یافته و حاشیه شهرها می‌شود.
در این سناریو، بازار مسکن به یک پناهگاه امن برای سرمایه تبدیل خواهد شد و قیمت‌ها به شدت افزایش می‌یابند، ولی قدرت خرید مردم به طور چشمگیری کاهش خواهد یافت.
سناریو سوم: مذاکرات فرسایشی و ادامه وضعیت ابهام‌آمیز
سناریوی سوم به وضعیتی مربوط می‌شود که مذاکرات ایران و آمریکا به نتایج قطعی نرسیده و در حالت تعلیق و فرسایشی باقی بماند. در این حالت، وضعیت بازار مسکن به صورت زیر خواهد بود:
-
تورم ساختاری و رکود معاملاتی:
در این سناریو، تورم عمومی در حدود ۳۰ تا ۴۰ درصد باقی خواهد ماند، اما تورم واقعی در بازار مسکن به مراتب بیشتر خواهد بود. همچنین قیمت‌ها در این شرایط به صورت مقطعی و نوسانی افزایش خواهند یافت. -
نوسانات در نرخ دلار:
بدون توافق، نرخ دلار ممکن است به محدوده‌های بالاتر وارد شود و این افزایش دلار باعث رشد قیمت مسکن در تهران و کلان‌شهرها خواهد شد. -
رکود عمیق‌تر در معاملات:
با ادامه وضعیت عدم اطمینان و افزایش قیمت‌ها، قدرت خرید مردم کاهش می‌یابد و تعداد معاملات مصرفی به شدت کاهش خواهد یافت. این امر باعث رکود در بازار مسکن و توقف فروش یا فشار نقدینگی برای سازندگان خواهد شد. -
افزایش ساخت‌وساز لوکس:
با افزایش هزینه‌ها و نبود حمایت دولتی، تمرکز بیشتر ساخت‌وساز به سمت پروژه‌های گران‌قیمت خواهد رفت و این می‌تواند منجر به کمبود عرضه مسکن برای طبقات پایین‌تر جامعه شود.
در نهایت، در این سناریو، بازار مسکن در سال ۱۴۰۴ به رکود معاملاتی خواهد افتاد، با این حال قیمت‌ها همچنان در حال افزایش خواهند بود و دسترسی به مسکن برای قشر متوسط و پایین جامعه به طور فزاینده‌ای دشوار خواهد شد.
جمع‌بندی
بازار مسکن ایران در سال ۱۴۰۴ به طور جدی تحت تاثیر مذاکرات ایران و آمریکا قرار خواهد گرفت. هر یک از سناریوهای مختلف، چه توافق، چه شکست و چه ادامه وضعیت فرسایشی، آثار متفاوتی بر بازار مسکن خواهند داشت. در صورت توافق، بازار مسکن از تورم‌های سنگین خارج شده و به ثبات نسبی می‌رسد، اما در صورت شکست مذاکرات یا ادامه وضعیت بی‌نتیجه، بازار مسکن با افزایش قیمت‌ها و رکود مواجه خواهد شد.
