تومان نیوز:با نزدیک شدن به راه‌اندازی تالار مبادلات ارز توافقی، قائم مقام مرکز مبادله ارز و طلای ایران جزئیات این سامانه را معرفی کرد. این تالار به عنوان یکی از مراحل کلیدی در راستای ایجاد نظام پرداخت رسمی ارز در کشور به شمار می‌رود و هدف آن مدیریت بهینه تبادلات ارزی و ایجاد ثبات در بازار ارز است.
به گزارش پایگاه خبری تومان نیوز(toomannews)،به زودی، تالار مبادلات ارز توافقی در مرکز مبادله ارز و طلای ایران به منظور بهبود شفافیت، کارایی و پایداری بازار ارز راه‌اندازی می‌شود. قائم مقام این مرکز توضیح داد که این تالار به عنوان بخشی از حرکت به سوی ایجاد نظام پرداخت رسمی ارز در کشور، شامل سامانه‌ای بومی برای مبادلات ارزی خواهد بود. این سامانه در نیمه اول شهریورماه رونمایی خواهد شد و هدف آن تسهیل مدیریت و نظارت بر تبادلات ارزی است.
در این بازار که طبق اعلام رئیس کل بانک مرکزی، کشف قیمت به صورت حراج و نقد صورت می‌گیرد، انتظار می‌رود با انتقال تدریجی و برنامه ریزی شده معاملات ارزی کشور به تالار مبادله ارز توافقی مرکز مبادله ارز و طلای ایران، استفاده از سایر ابزارهای معاملاتی بازار ارز نیز توسعه یابد.
از آنجاکه مرکز مبادله ارز و طلای ایران به عنوان بازوی اجرایی بانک مرکزی، عملیات بازار ارز و اجرای معاملات را تحت نظارت این بانک انجام می‌دهد، لازم است که این مرکز ابزارها و بسترهای مورد نیاز برای تحت پوشش قرار دادن گروه‌های مختلف متقاضی و عرضه کننده ارز در کشور را در اختیار داشته باشد. علاوه بر این آگاه سازی در این زمینه می‌تواند به شکل مطلوبی در ایفای نقش تالارهای مبادلاتی مرکز مبادله ایران، اثرگذار باشد.
طبق اعلام رئیس کل بانک مرکزی، تالار مبادلات ارز توافقی به زودی راه‌اندازی می‌شود و در این بازار، قیمت‌گذاری به صورت حراج و نقد انجام خواهد شد. هدف از این اقدام، انتقال تدریجی معاملات ارزی به این تالار و توسعه ابزارهای معاملاتی موجود است.
مرکز مبادله ارز و طلای ایران، به عنوان بازوی اجرایی بانک مرکزی، باید ابزارها و زیرساخت‌های لازم را برای پوشش گروه‌های مختلف متقاضی و عرضه‌کننده ارز فراهم کند. این امر، همراه با افزایش آگاهی در این زمینه، می‌تواند نقش موثری در بهبود عملکرد تالارهای مبادلاتی ایفا کند. علی حسین نبی‌زاده، قائم مقام مدیرعامل این مرکز، اشاره کرده است که لازم است چشم‌انداز کلی وضعیت بازار ارز توضیح داده شود تا مزیت‌های این تالار بهتر درک شود
علی حسین نبی‌زاده، قائم مقام مدیرعامل مرکز مبادله ارز و طلای ایران، به ناهماهنگی میان بازار ارز و نیازهای کشور اشاره کرده است. وی تصریح کرد که بازار ارز کشور به خوبی با شرایط اقتصادی و تجاری همخوانی ندارد و این تفاوت‌ها به شکاف میان نظام بانکی و مالی با نظام تجاری مربوط می‌شود. این مسئله ناشی از تحریم‌ها و عواملی است که خارج از کنترل بانک مرکزی هستند
مشکلات و موانع نظام پرداخت رسمی در کشور
قائم مقام مدیرعامل مرکز مبادله ایران، «علی حسین نبی‌زاده»، توضیح داد که هدف از ایجاد تالار ارز بازرگانی، احیای نظام پرداخت رسمی ارز در کشور است. او توضیح داد که با ورود کشور به دوران تحریم‌ها، نظام پرداخت رسمی به شدت آسیب دید و در نتیجه بخش زیادی از فعالیت‌های ارزی به سیستم‌های غیررسمی منتقل شد. این تغییرات موجب شد که بانک مرکزی نتواند به طور کامل بر تمامی مبادلات نظارت داشته باشد و از برخی اطلاعات بی‌خبر بماند.
نبی‌زاده همچنین اشاره کرد که با ایجاد سامانه نیما، بانک مرکزی توانست بخشی از نظام پرداخت رسمی را دوباره احیا کند. با این حال، بازار ارز کشور به دو بخش تقسیم شده است: یک گروه شامل صادرکنندگان بزرگ که تحت نظارت دولت هستند و گروه دیگر صادرکنندگان خرد که کمتر تحت نظارت قرار دارند. این وضعیت به نوبه خود چالش‌هایی در مدیریت نرخ ارز و نظارت بر مبادلات ایجاد کرده است
مشروعیت بازار غیررسمی در غیاب نظام رسمی
«علی حسین نبی‌زاده»، قائم مقام مدیرعامل مرکز مبادله ایران، توضیح داد که در شرایط فقدان نظام رسمی پرداخت، بازار غیررسمی برای مبادلات ارزی بین صادرکنندگان و واردکنندگان غیر نیمایی به وجود آمده است. با وجود اینکه بانک مرکزی و وزارت صمت مجوزهای لازم را برای این مبادلات صادر کرده‌اند، بازار مورد استفاده برای خرید و فروش این ارزها به رسمیت شناخته نمی‌شود. به همین دلیل، ایجاد بازار رسمی و سازماندهی شده مانند تالار مبادلات ارز بازرگانی ضرورت دارد.
گام‌های اولیه برای شفافیت بازار ارز
نبی‌زاده تأکید کرد که اولین قدم برای بهبود شفافیت در مبادلات ارزی، ایجاد یک بازار رسمی برای تقاضا و عرضه ارز است. با راه‌اندازی تالار ارز بازرگانی و استفاده از ابزارهای جدید، بانک مرکزی قادر خواهد بود تا تقاضا را بر اساس عرضه موجود تنظیم کند و ساختار رسمی و شفاف‌تری برای معاملات ارز ایجاد نماید.
چالش‌های بروکراتیک در شبکه بانکی
وی همچنین به مشکلات بروکراتیک در شبکه بانکی اشاره کرد و توضیح داد که بانک‌ها باید به عرضه‌های خرد نیز خدمات ارائه دهند، در حالی که قبلاً تنها به عرضه‌های عمده می‌پرداختند. این تغییر نیازمند برنامه‌ریزی و رایزنی برای تطبیق خدمات بانکی با نیازهای جدید است.
مسیر به سوی نرخ ارز قابل اتکا
نبی‌زاده گفت که هدف ایجاد نرخ ارز قابل اتکا پس از پنج دهه است. در حال حاضر، نرخ‌های غیررسمی معمولاً مبنای قیمت‌گذاری قرار می‌گیرند و نرخ‌های رسمی کمتر مورد توجه قرار می‌گیرند. با سازماندهی معاملات در یک بستر رسمی، انتظار می‌رود که نرخ دقیق و قابل اتکایی کشف شود، هرچند این فرآیند به زمان و تنظیمات دقیق نیاز دارد.
اهداف تالار ارز توافقی
قائم مقام مرکز مبادله ایران توضیح داد که تالار ارز توافقی به منظور گردهم‌آوری صادرکنندگان و واردکنندگان در یک بستر رسمی طراحی شده است. هدف این است که بانک مرکزی بتواند نظارت و مدیریت بهتری بر نرخ‌ها و مبادلات داشته باشد و بازار واقعی و شفاف‌تری برای کشف نرخ ایجاد کند. این تلاش‌ها به صورت تدریجی و با فرهنگ‌سازی مناسب پیش خواهد رفت.
برنامه‌های آینده برای گسترش بازار ارزی
نبی‌زاده همچنین از برنامه‌های آینده برای توسعه بازار رسمی ارز خبر داد. علاوه بر تالار ارز توافقی، برنامه‌هایی برای ایجاد تالارهای جدید برای ارز خدماتی و ارز مسافری نیز در دست اجرا است. این اقدامات به توسعه بسترهای مختلف برای مبادلات ارزی و افزایش شفافیت بازار کمک خواهد کرد.
پیش‌بینی بسترهای لازم برای بازار ارز
«نبی‌زاده» افزود: مرکز مبادله ارز و طلای ایران به عنوان ابزار سیاست ارزی بانک مرکزی، در یک فرایند یک ساله سامانه‌های مورد نیاز ارز در حوزه‌های مختلف را آماده سازی و در کنار آن نظام و شبکه بانکی کشور برای این اقدمات آمادگی لازم را به دست آورده تا در نهایت همه نیازها و عرضه و تقاضای ارزی مورد نیاز کشور در یک بستر کاملا شفاف تجمیع شود و همه این اقدامات مرحله اول رسمی شدن نظام پرداخت ارزی در داخل مرزهای کشور است که متعاقب آن می‌توانیم مدعی باشیم بانک مرکزی بر تمام منابع و مصارف ارزی کشور نظارت، کنترل و مدیریت دارد.
