تومان نیوز: اقتصاد ایران طی چند سال گذشته شرایط بحرانی را تجربه کرده است؛ پشت سر گذاشتن چندین شوک تورمی و جهش قیمت دلار و افت شدید رشد اقتصادی از مهمترین اتفاقاتی است که اقتصاد ایران را با تمام ظرفیتهایش با شرایط دشواری روبرو کرده است. این در حالی است که آمارها نشان میدهد کشورهای منطقه همچون قطر، امارات و عربستان با وجود ظرفیتهای کمتر نسبت به ایران شرایط اقتصادی بهتری را تجربه کردهاند.
اما چرا ایران با وجود تمام ظرفیتهای بالقوه درگیر بحرانهای اقتصادی متعددی است. این پرسشی است که فریدون مجلسی، تحلیلگر مسائل بین الملل در گفتگو با «جهان صنعت نیوز» به آن پاسخ داد.
فریدون مجلسی در این باره اظهار داشت: رشد اقتصادی و رسیدن به سرانه درآمد بالا الزامهایی دارد که ایران به لحاظ در اختیار داشتن پتانسیلهای متعدد، کشوری غنی است. اما نوع نگاه به نظام بین الملل موجب شده است، اقتصاد ایران نه تنها به توسعه نرسد، بلکه روز به روز بیشتر درجا بزند. البته تحولات جهانی را هم نمیتوان در نظر نگرفت. وقتی آمریکا و اروپا تحت تاثیر جنگ اوکراین بالاترین تورم را تحمل میکنند، تکلیف ما و کشورهایی که ثبات اقتصادی قابل توجهی را در این سالها نداشتند، روشن و مبرهن است.
تحلیلگر مسائل بین الملل در ادامه گفت: اینکه عربستان، امارات و قطر شرایط ایده آلی در حوزه اقتصادی دارند، ریشه در این دارد که بنای تعامل با همه دنیا را دارند و همه تلاش شان را به کار میگیرند تا از کمترین فرصتها برای تامین منافع ملی شان بهره ببرند. اما در ایران اقتصاد، صنعت و سرمایه به دلیل رویکرد ویران کننده نظام تصمیم گیری در بحرانی فرو رفته اند که ترمیم آن دشواریهای زیادی را میطلبد. یعنی با اصرار به تقابل با غرب و همچنین پشت پا زدن به معاهدات بین المللی نمیتوانیم این توقع را داشته باشیم که اقتصادمان به شکوفایی برسد و مردم بتوانند به لحاظ معیشتی آرامش و اطمینان خاطر را به دست بیاوریم.
مصلحت جناحی به جای مصلحت ملی
او افزود: در کنار تحریمها و فشارهای بین المللی، سوءمدیریت و ترجیح مصالح سیاسی و جناحی به مصلحت ملی و نادیده گرفتن مشکلات عمومی و همچنین اولویت دانستن مسائلی که برای مردم اهمیت چندانی ندارند، موجب شده نه تنها نظم اقتصادی نداشته باشیم، بلکه کشور کوچکی مثل امارات به خود اجازه بدهد درباره مالکیت جزایر سه گانه اظهارنظر کند. از این بدتر هم اینکه روسیهای که از نظر دولت ایران دوست و شریک ما است، خواسته غیرمنطقی اماراتیها را منطقی و به حق بشمارد!
غفلت از کشورهای خاورمیانه
وی تصریح کرد: مشاهدات نشان میدهد، سایه تحریم همیشه بالا سر ایران قرار دارد که البته این نظر، نمیتواند نظری صحیح و منطبق بر واقعیت نباشد. به همین دلیل بر اساس قانون نانوشته اقتصاد، باید تعامل با همسایهها را جدی بگیریم تا همکاریهای منطقهای اقتصاد ایران را به سمت ترمیم هدایت کند که این مهم هم با غفلت مسئولان مغفول مانده است. متاسافانه نتوانسته ایم با خاورمیانه ایها رابطه اقتصادی خوبی داشته باشیم. همچنین از رابطه با کشورهای آسیای میانه هم مراودههایی تجاری داشته باشیم. این در حالی است که گرجستان، آذربایجان، ارمنستان و … میتوانند شرکای مهمی در بخش تجارت باشد. اما دولت ایران فقط به روسیه و چین چسبیده است و نمیداند مسکو و پکن اساسا که هر قدمی که بر میدارند، فقط در راستای مصالح کشورشان است و به همین دلیل هر زمان لازم بدانند، ایران را به راحتی دور میزنند.
بحران مهاجرت جدی است
این چهره خاطرنشان کرد: کارشناسان نخبه ایرانی این روزها در اقتصادهای کشورهایی، چون آمریکا و کانادا گره گشایی میکنند و با علم و توانمندی خود اقدامهایی تاثیرگذار از خود بر جای میگذارند. یکی از مشکلات مهم ساختار حاکمیتی ایران چیزی به جز بی توجهی و بی اعتنایی به مهاجرت نیست تا بهترین مغزهای ما جذب کانادا و آمریکا شوند و به همین راحتی کشور از توانمندی و تاثیرگذاری شان محروم شود.
مجلسی در پایان گفت: ایران در شرایطی گرههای کوری در اقتصاد و البته بخشهای دیگر را با بحران روبرو کرده است که کشور ما به قدری پتانسیل زمینی و زیر زمینی و همچنین نیروی انسانی دارد که با برنامه ریزی دقیق و البته واقع بینی میتوانیم، حتی در حالت تحریم هم بخش زیادی از مشکلات مان را رفع کنیم.
