تومان نیوز: دلار آمریکا به‌عنوان ارز مرجع جهانی، نقش بی‌بدیلی در اقتصاد بین‌الملل دارد. این ارز که از زمان جنگ جهانی دوم به‌تدریج به جایگاه کنونی خود دست یافت، اکنون تأثیرگذارترین ارز در مبادلات مالی، تجارت بین‌المللی و ذخایر ارزی بانک‌های مرکزی است. در این مقاله، روند تاریخی ارزش دلار در برابر سبدی از ارزهای جهانی بررسی و تحلیل شده و عوامل موثر بر نوسانات آن و پیش‌بینی‌های آینده مورد بحث قرار می‌گیرد.
تاریخچه ارزش دلار در برابر سبدی از ارزهای جهانی
1. ظهور دلار به‌عنوان ارز بین‌المللی
به گزارش پایگاه خبری تومان نیوز(toomannews)، به نقل از ایستانیوز،دلار آمریکا با امضای توافق‌نامه برتون وودز در سال 1944 به‌طور رسمی جایگاه خود را به‌عنوان ارز مرجع جهانی تثبیت کرد. این توافق‌نامه باعث شد دلار با طلا پیوند داشته باشد و ارزهای دیگر نسبت به دلار سنجیده شوند. این نظام پولی تا سال 1971 ادامه داشت، زمانی که رئیس‌جمهور نیکسون سیاست‌های اقتصادی جدیدی اعمال کرد و استاندارد طلا را لغو کرد.
2. دوران پس از استاندارد طلا
پس از لغو استاندارد طلا، دلار وارد دوران جدیدی شد که در آن ارزش آن بر اساس تقاضا و عرضه در بازارهای جهانی تعیین می‌شد. در این دوران، عوامل اقتصادی، سیاسی و ژئوپلیتیکی تأثیر بیشتری بر نرخ برابری دلار داشتند. به‌عنوان مثال، شوک نفتی دهه 1970 و سیاست‌های پولی فدرال رزرو در دهه 1980 تأثیرات بزرگی بر ارزش دلار گذاشتند.
3. بحران‌های مالی و تاثیرات آن بر دلار
بحران مالی سال 2008 یکی از نقاط عطف در تاریخ دلار بود. در این بحران، دلار به دلیل نقش خود به‌عنوان ارز امن، شاهد افزایش تقاضا شد. این وضعیت در دوران همه‌گیری کووید-19 نیز تکرار شد، زمانی که سرمایه‌گذاران به دلار به‌عنوان پناهگاهی امن روی آوردند.
عوامل موثر بر ارزش دلار
1. سیاست‌های پولی فدرال رزرو
تصمیمات فدرال رزرو در خصوص نرخ بهره و سیاست‌های انبساطی یا انقباضی پولی تأثیر مستقیمی بر ارزش دلار دارند. به‌عنوان مثال، افزایش نرخ بهره باعث تقویت دلار می‌شود، زیرا سرمایه‌گذاران خارجی جذب بازده بالاتر دارایی‌های دلاری می‌شوند.
2. تراز تجاری و حساب جاری
تراز تجاری آمریکا و میزان صادرات و واردات نقش کلیدی در تعیین ارزش دلار ایفا می‌کنند. کسری تجاری مزمن می‌تواند باعث کاهش ارزش دلار شود.
3. شاخص دلار (DXY)
شاخص دلار که ارزش دلار را در برابر سبدی از ارزهای مهم جهان مانند یورو، ین و پوند می‌سنجد، یکی از ابزارهای کلیدی برای ارزیابی عملکرد دلار است. تغییرات در این شاخص نشان‌دهنده روند کلی ارزش دلار در بازارهای جهانی است.
4. عوامل ژئوپلیتیکی
تنش‌های ژئوپلیتیکی، جنگ‌ها و ناآرامی‌های بین‌المللی معمولاً به نفع دلار عمل می‌کنند، زیرا سرمایه‌گذاران به دنبال دارایی‌های امن می‌روند.
5. نرخ تورم
تورم داخلی آمریکا و نرخ بهره واقعی (تفاوت بین نرخ بهره اسمی و تورم) نیز بر ارزش دلار تأثیرگذار هستند. کاهش تورم و افزایش نرخ بهره واقعی معمولاً باعث تقویت دلار می‌شوند.
بررسی تغییرات اخیر ارزش دلار
داده‌های کلیدی از دسامبر 2024 تا ژانویه 2025
- 18 دی 1403 (7 ژانویه 2025): نرخ پایانی دلار به 800,800 ریال رسید که افزایش 0.93 درصدی نسبت به روز قبل را نشان می‌دهد.
- 17 دی 1403 (6 ژانویه 2025): نرخ پایانی 793,450 ریال بود که نسبت به روز قبل 0.25 درصد افزایش داشت.
- 16 دی 1403 (5 ژانویه 2025): نرخ پایانی دلار 795,450 ریال بود که رشد 0.36 درصدی را ثبت کرد.
این تغییرات نشان‌دهنده تأثیر عوامل کوتاه‌مدت مانند تصمیمات سیاسی و اقتصادی اخیر است. به‌عنوان مثال، سخنرانی‌های مقامات فدرال رزرو و انتشار داده‌های اقتصادی آمریکا از عوامل کلیدی این نوسانات بوده‌اند.
پیش‌بینی‌های آینده برای ارزش دلار
سناریوی اول: تقویت دلار
در صورتی که اقتصاد آمریکا به رشد خود ادامه دهد و فدرال رزرو سیاست‌های انقباضی پولی را حفظ کند، احتمالاً دلار در برابر ارزهای دیگر تقویت خواهد شد. این وضعیت ممکن است با کاهش تورم و افزایش اشتغال همراه باشد.
سناریوی دوم: تضعیف دلار
در مقابل، اگر اقتصاد آمریکا با رکود مواجه شود و فدرال رزرو نرخ بهره را کاهش دهد، دلار احتمالاً ضعیف خواهد شد. در این سناریو، افزایش بدهی‌های دولت و کسری تجاری نیز می‌توانند فشار نزولی بر دلار وارد کنند.
تحلیل تکنیکال شاخص دلار
بررسی نمودارهای تکنیکال شاخص دلار نشان می‌دهد که سطوح حمایت کلیدی در 100 واحد و مقاومت در 105 واحد قرار دارند. شکست این سطوح می‌تواند نشان‌دهنده روند جدیدی در ارزش دلار باشد.
نتیجه‌گیری
ارزش دلار به‌عنوان ارز مرجع جهانی تحت تأثیر عوامل متعددی از جمله سیاست‌های پولی، شاخص‌های اقتصادی و شرایط ژئوپلیتیکی قرار دارد. بررسی روند تاریخی نشان می‌دهد که دلار همواره به‌عنوان یک دارایی امن در دوران بحران‌ها عمل کرده است. با این حال، پیش‌بینی‌های آینده نشان می‌دهد که مسیر دلار به شدت وابسته به سیاست‌های آتی فدرال رزرو و تحولات اقتصادی جهانی خواهد بود. سرمایه‌گذاران و سیاست‌گذاران باید با دقت این عوامل را رصد کنند.
