تومان نیوز: در اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۴، تمام بازارهای مالی ایران تحت تأثیر اخبار مرتبط با مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا قرار گرفتند؛ مذاکراتی که با وجود تأثیر روانی اولیه، در ادامه موجب افزایش بی‌اعتمادی و نوسانات شدید در بازارها شد. بورس تهران که در نخستین هفته‌های اردیبهشت توانست رکوردهای جدیدی را ثبت کند، در پایان ماه تنها ۱.۰۱ درصد بازدهی به همراه داشت. این در حالی است که در فروردین‌ماه، شاخص کل بورس بازدهی بیش از ۱۳ درصدی را تجربه کرده بود.
صعود تاریخی شاخص کل، اما بازدهی ناامیدکننده
به گزارش پایگاه خبری تومان نیوز(toomannews)، شاخص کل بورس تهران در تاریخ ۲۸ اردیبهشت ۱۴۰۴ موفق شد به سطح بی‌سابقه ۳ میلیون و ۲۵۲ هزار و ۲۱۴ واحد برسد. این رکورد تاریخی در شرایطی به ثبت رسید که در نیمه اردیبهشت، بورس شاهد ورود بیش از ۵ هزار میلیارد تومان پول حقیقی به معاملات خرد بود؛ رقمی که در ۵ سال اخیر بی‌سابقه بوده است.
همچنین شاخص هم‌وزن بورس، که نمایانگر عملکرد شرکت‌های متوسط و کوچک بازار است، در تاریخ ۹ اردیبهشت‌ماه توانست از سقف تاریخی خود عبور کند؛ رخدادی که نشان از رشد دسته‌جمعی نمادها داشت.
با این حال، بازدهی کلی شاخص کل در ماه اردیبهشت تنها ۱.۰۱ درصد بود؛ عددی که نسبت به رشد ۱۳ درصدی فروردین بسیار پایین‌تر است و نشان از افت شتاب بازار سرمایه دارد.
دو عامل کلیدی در نوسانات بورس
کارشناسان دو عامل اصلی را در نوسانات ماه اردیبهشت بورس دخیل می‌دانند:
۱. ابهام در مذاکرات ایران و آمریکا
پس از برگزاری چهار دور مذاکره غیرمستقیم میان ایران و آمریکا در ماه‌های فروردین و اردیبهشت، اخبار منتشرشده حکایت از اختلافات جدی طرفین بر سر موضوعاتی مانند حق غنی‌سازی ایران داشت. این مسئله در تاریخ‌های ۲۰ و ۲۱ اردیبهشت موجب ریزش بیش از ۲.۵ درصدی شاخص کل بورس شد.
طولانی شدن فرایند مذاکرات، آن هم بدون چشم‌انداز روشن، موجب احتیاط و عقب‌نشینی سرمایه‌گذاران از بورس شد. این در حالی است که بازارهای موازی نظیر طلا و دلار نیز واکنش‌های متفاوتی نسبت به تحولات سیاسی نشان دادند.
۲. بحران ناترازی انرژی
موضوع کمبود گاز و برق، به‌ویژه در صنایع انرژی‌بر مانند فلزات اساسی و سیمان، نگرانی تازه‌ای را به بازار تحمیل کرد. گزارش‌هایی مبنی بر احتمال قطعی انرژی در تابستان باعث شد نمادهای مرتبط با این صنایع تحت فشار فروش قرار بگیرند. تداوم این بحران می‌تواند منجر به کاهش تولید، افزایش هزینه‌ها و افت سودآوری در این صنایع شود.
بازارهای موازی چه وضعیتی داشتند؟
در فروردین‌ماه، با آغاز مذاکرات ایران و آمریکا، شاهد ریزش قابل‌توجه قیمت‌ها در بازارهای موازی از جمله دلار و طلا بودیم. کاهش انتظارات تورمی پس از آغاز مذاکرات، مهم‌ترین دلیل این افت قیمت‌ها بود.
اما در اردیبهشت‌ماه، روند بازارهای رقیب کمی متفاوت شد. به‌طور مشخص، صندوق‌های طلا با ثبت رشد ۱۱.۷۹ درصدی بیشترین بازدهی را داشتند؛ بازاری که در فروردین عملکرد ضعیفی از خود نشان داده بود.
پس از آن، طلای ۱۸ عیار با ۱.۷۴ درصد، دلار آزاد با ۱.۵۵ درصد، سکه امامی با ۱.۱۳ درصد و شاخص کل بورس با ۱.۰۱ درصد در رده‌های بعدی بازدهی بازارها قرار گرفتند. این آمار نشان می‌دهد که سرمایه‌گذاران همچنان تمایل به ورود به دارایی‌های قابل لمس و فیزیکی مانند طلا دارند.
سرمایه‌گذاران در بلاتکلیفی کامل
با توجه به تداوم ابهام در نتیجه مذاکرات و نبود خبر قطعی، در هفته پایانی اردیبهشت شاهد خروج پول از بازار سهام بودیم. شاخص کل بورس در سه روز پایانی ماه بیش از ۴ درصد افت کرد. این در حالی است که بازارهای ارز و طلا رشد چشم‌گیری نداشتند؛ موضوعی که نشان از بلاتکلیفی کلی سرمایه‌گذاران دارد.
به‌نظر می‌رسد بسیاری از فعالان بازار منتظر روشن شدن نتیجه مذاکرات و تحولات سیاسی پیش رو هستند تا مسیر سرمایه‌گذاری خود را مشخص کنند. تا آن زمان، بازار سرمایه در وضعیت «توقف در اوج» باقی مانده و حتی امکان اصلاح بیشتر نیز وجود دارد.
جمع‌بندی: رشد اسمی در بورس، اما واقعیت‌های بنیادی ضعیف
اگرچه شاخص کل بورس در اردیبهشت ۱۴۰۴ توانست به قله تاریخی برسد، اما واقعیت آن است که رشد بازار به‌دلیل ورود هیجانی پول در هفته‌های ابتدایی ماه و انتظارات مثبت از مذاکرات بود. اکنون که امیدواری به سرانجام زودهنگام این مذاکرات کاهش یافته، بازار نیز از هیجان افتاده و حتی با خروج پول مواجه شده است.
در چنین شرایطی، سرمایه‌گذاری مبتنی بر تحلیل بنیادی، پایش دقیق تحولات سیاسی و اقتصادی و توجه به بحران‌های ساختاری همچون ناترازی انرژی، مهم‌ترین مؤلفه‌ها در تصمیم‌گیری فعالان بازار در خردادماه خواهند بود.
