تومان نیوز: در دنیای اقتصادی امروز، تکنولوژی و دیجیتال‌سازی تغییرات عمده‌ای در نحوه مبادلات مالی و اقتصادی ایجاد کرده‌اند. یکی از این تغییرات که به تازگی توجه بسیاری از تحلیلگران و ناظران اقتصادی را به خود جلب کرده، رقابت بین دو ارز دیجیتال بزرگ و تأثیرگذار جهان یعنی دلار دیجیتال و یوان دیجیتال است. این رقابت نه تنها به ابعاد اقتصادی دو کشور (ایالات متحده و چین) بلکه به آینده نظام مالی جهانی نیز مرتبط است.
معرفی دلار دیجیتال و یوان دیجیتال
به گزارش پایگاه خبری تومان نیوز(toomannews)، به نقل از ایستانیوز،قبل از تحلیل رقابت بین دلار دیجیتال و یوان دیجیتال، لازم است که این دو ارز دیجیتال را معرفی کنیم.
- دلار دیجیتال (CBDC): دلار دیجیتال یا “دلار بانک مرکزی دیجیتال” (Central Bank Digital Currency) ارز دیجیتال رسمی‌ای است که توسط بانک مرکزی ایالات متحده (فدرال رزرو) طراحی می‌شود و می‌تواند به صورت کاملاً دیجیتال و مشابه به اسکناس‌های فیزیکی دلار در تراکنش‌ها استفاده شود. دلار دیجیتال می‌تواند به طور مستقیم در دسترس مردم و مؤسسات مالی قرار گیرد و تمامی تراکنش‌ها از طریق سیستم‌های دیجیتال بانک مرکزی انجام شوند. در حالی که هنوز هیچ برنامه‌ریزی رسمی برای معرفی دلار دیجیتال در ایالات متحده وجود ندارد، اما مطالعات و آزمایش‌های اولیه در حال انجام است.
- یوان دیجیتال (دیجیتال یوان یا e-CNY): یوان دیجیتال ارز رسمی جمهوری چین است که تحت نظارت و کنترل بانک خلق چین (PBoC) قرار دارد. چین یکی از پیشگامان در توسعه ارزهای دیجیتال بانک مرکزی (CBDC) بوده و یوان دیجیتال اولین ارز دیجیتال توسط یک دولت بزرگ است که در مقیاس وسیع در حال آزمایش و پیاده‌سازی است. این ارز دیجیتال با هدف کاهش وابستگی به دلار آمریکا در مبادلات بین‌المللی، تسهیل پرداخت‌ها و تقویت نظارت مالی طراحی شده است.
دلایل رقابت بین دلار دیجیتال و یوان دیجیتال
چندین عامل باعث شده‌اند که رقابت بین دلار دیجیتال و یوان دیجیتال روز به روز شدت پیدا کند. این عوامل عبارتند از:
الف) رقابت برای سلطه بر نظام مالی جهانی
دلار آمریکا از زمان پس از جنگ جهانی دوم تاکنون به عنوان ارز اصلی ذخیره جهانی شناخته شده است. این ارز در تجارت‌های بین‌المللی، ذخایر ارزی کشورهای مختلف و سیستم مالی جهانی نقش مرکزی دارد. چین با توسعه یوان دیجیتال تلاش می‌کند تا این سلطه دلار را به چالش بکشد و در نهایت به یک رقیب جدی برای دلار تبدیل شود. با استفاده از یوان دیجیتال، چین می‌تواند در مبادلات بین‌المللی خود از دلار بی‌نیاز شود و تاثیر بیشتری بر سیاست‌های مالی جهانی داشته باشد.
ب) هدف از استقلال مالی
چین و بسیاری از کشورهای دیگر می‌خواهند از وابستگی به نظام مالی غربی و به خصوص سیستم بانکی مبتنی بر دلار آمریکا خارج شوند. یوان دیجیتال می‌تواند ابزار مناسبی برای استقلال مالی باشد، زیرا با استفاده از این ارز دیجیتال، چین قادر خواهد بود سیستم پرداخت‌های بین‌المللی خود را از کنترل بانک‌های بزرگ غربی خارج کند و به نوعی از تحریم‌های اقتصادی که ممکن است بر مبادلات با چین تحمیل شود، جلوگیری نماید.
ج) مدیریت و نظارت دقیق‌تر بر تراکنش‌ها
بانک‌های مرکزی که ارزهای دیجیتال صادر می‌کنند، قادر خواهند بود تا تمامی تراکنش‌ها را نظارت کنند. این امر برای کشورهایی مانند چین که به شدت بر حفظ نظم و نظارت بر جریان مالی داخلی و بین‌المللی خود تأکید دارند، یک مزیت کلیدی به شمار می‌رود. در حالی که ایالات متحده به دلایل مختلف (مانند نگرانی از حریم خصوصی و حقوق فردی) هنوز در مراحل آزمایشی دلار دیجیتال است، چین در حال استفاده از یوان دیجیتال برای جمع‌آوری داده‌ها و نظارت دقیق‌تر بر رفتار اقتصادی شهروندان و شرکت‌هاست.
تأثیرات رقابت دلار دیجیتال و یوان دیجیتال بر اقتصاد جهانی
رقابت این دو ارز دیجیتال در حال شکل‌دهی به آینده سیستم مالی و تجارت جهانی است. این رقابت به چندین بخش از اقتصاد جهانی تأثیر خواهد گذاشت:
الف) تأثیر بر سیستم پرداخت جهانی
یوان دیجیتال می‌تواند به چین این امکان را بدهد که پرداخت‌های بین‌المللی خود را از دلار جدا کند. این امر می‌تواند به تدریج منجر به کاهش استفاده از دلار در تراکنش‌های بین‌المللی شود. از سوی دیگر، دلار دیجیتال اگر به صورت گسترده‌تری پیاده‌سازی شود، می‌تواند به تقویت سلطه دلار در بازارهای جهانی کمک کند. اگر ایالات متحده و چین به طور همزمان سیستم‌های دیجیتال خود را راه‌اندازی کنند، ممکن است رقابت میان آن‌ها برای پذیرش جهانی در سیستم‌های پرداخت و ذخیره ارزش شدیدتر شود.
ب) رقابت در بازارهای مالی و ارزهای دیجیتال
رقابت میان دلار دیجیتال و یوان دیجیتال می‌تواند تأثیر زیادی بر بازار ارزهای دیجیتال داشته باشد. این رقابت می‌تواند باعث رشد و پذیرش بیشتر ارزهای دیجیتال غیرمتمرکز مانند بیت‌کوین و اتریوم شود، زیرا ممکن است بسیاری از کشورها به دنبال راه‌های جدید برای دور زدن تسلط ارزهای دولتی بر بازارهای مالی باشند. در واقع، بسیاری از کشورهای در حال توسعه ممکن است به استفاده از ارزهای دیجیتال غیرمتمرکز به عنوان یک راه‌حل مناسب برای حفظ استقلال مالی خود روی آورند.
ج) تأثیر بر سیاست‌های پولی و اقتصادی
دولت‌ها با پیاده‌سازی ارزهای دیجیتال خود می‌توانند نظارت بیشتری بر فعالیت‌های اقتصادی و مالی داشته باشند. برای مثال، چین با استفاده از یوان دیجیتال، می‌تواند به سرعت سیاست‌های پولی خود را در سطح ملی و بین‌المللی اعمال کند و از این طریق بر روند اقتصاد جهانی تأثیر بگذارد. ایالات متحده نیز با دلار دیجیتال ممکن است بتواند به همین شکل از ابزارهای سیاست پولی دیجیتال برای کنترل تورم و نرخ بهره بهره‌برداری کند.
چالش‌ها و نگرانی‌ها در رقابت بین دلار دیجیتال و یوان دیجیتال
الف) مسائل حریم خصوصی و امنیت
یکی از نگرانی‌های عمده در زمینه ارزهای دیجیتال بانک مرکزی، مسائل مربوط به حریم خصوصی و امنیت تراکنش‌هاست. در حالی که دلار دیجیتال ممکن است با تأکید بر حفظ حریم خصوصی شهروندان ایالات متحده طراحی شود، یوان دیجیتال از ابتدا به گونه‌ای طراحی شده است که نظارت دقیق‌تری بر تراکنش‌ها داشته باشد. این امر ممکن است نگرانی‌هایی را در خصوص نقض حریم خصوصی افراد ایجاد کند، به‌ویژه در کشورهایی که حاکمیت‌های خودکامه وجود دارند.
ب) پذیرش جهانی و چالش‌های قانونی
یکی از چالش‌های اصلی در برابر هر دو ارز دیجیتال، پذیرش آن‌ها در سطح جهانی است. برای پذیرش دلار دیجیتال یا یوان دیجیتال در کشورهای دیگر، این ارزها باید با سیستم‌های مالی و قانونی کشورهای مختلف سازگار شوند. این ممکن است به معنای ایجاد تغییرات گسترده در زیرساخت‌های مالی جهانی و حل مشکلات قانونی و نظارتی باشد.
رقابت میان دلار دیجیتال و یوان دیجیتال یکی از تحولات کلیدی در دنیای اقتصاد و سیستم مالی جهانی به شمار می‌رود. این رقابت نه تنها بر بازارهای مالی و سیستم‌های پرداخت جهانی تأثیر خواهد گذاشت بلکه می‌تواند نقشه راهی برای آینده ارزهای دیجیتال در سطح جهانی باشد. در حالی که دلار دیجیتال ممکن است به تقویت سلطه دلار در تجارت جهانی کمک کند، یوان دیجیتال می‌تواند چالشی جدی برای این سلطه ایجاد کرده و به تقویت موقعیت چین در نظام مالی جهانی بپردازد.
