تومان نیوز:هر چند بانک مرکزی تاکید کرده که برنامه‌ای برای افزایش نرخ بهره را ندارد و همچنان نرخ بهره تسهیلات بانکی نباید از ۲۳ درصد فعلی تجاوز کند اما آنچه بررسی‌های میدانی نشان می‌دهد، نرخ بهره موثر در بازار غیررسمی تفاوت قابل توجهی با عدد مورد نظر بانک مرکزی دارد.
به گزارش پایگاه خبری تومان نیوز(toomannews)، با وجود آنکه سیاستگذار پولی تاکید دارد که نرخ بهره در سطح فعلی باقی بماند اما این موضوع در شرایط تورمی باعث شده که از یکسو نرخ بهره غیر رسمی به شدت افزایش پیدا کند و از سوی دیگر، وام فروشی به پدیده رایج در نظام اقتصادی ایران تبدیل شود.
به عنوان مثال فروشگاه دیجیتال کالای الکتریکی «قسطیکو»، با نرخ سود اسمی ۲۵ درصد برای فروش اقساطی کالای خود به شکل میانگین، نرخ بهره موثر فروش کالا توسط این شرکت به ۸۰ درصد می‌رسد. حداکثر اعتبار برای خرید از این فروشگاه ۱۰۰ میلیون تومان به شکل کارت نقدی خرید است و حداکثر سقف بازپرداخت و تادیه اصل و سود مقرر نیز، ۱۲ ماهه است.
در فروشگاه «قسطی‌کلاب» نیز نرخ سود اسمی برای فروش کالاهای خانگی و الکتریکی، ۱۶ درصد اعلام شده است، نرخ سود موثر ۹۱/ ۶۸ درصد است که سقف اعتبار را تا ۱۵۰ میلیون تومان در نظر گرفته است، و به شکل کارت نقدی با بازپرداخت حداکثر ۲۴ ماهه برای بازپرداخت اقساط مقرر شده است.
فروشگاه کالای اقساطی دیجیتال «بای‌‌چک» نیز که سقف ۱۵۰ میلیوت تومانی اعتباری به شکل کارت نقدی و با سیکل بازپرداخت ۲۴ ماهه تعیین کرده است، نرخ سود اعلامی ۲۱ درصد را برای فروش کالاهای خود در نظر گرفته است در حالی که نرخ بهره موثر این فروشگاه به ۱۸/ ۶۷ درصد می‌رسد.
فروشگاه اعتباری فروش وام و تسهیلات «لندو» که تا سقف ۲۰ میلیون تومان وام بدون چک و ضامن به شکل کارت نقدی پرداخت می‌کند، نرخ بهره اسمی تسهیلات خود را ۲۳ درصد (معادل همان مقدار مقرر شده برای تسهیلات بانکی) تعیین کرده است که نرخ بهره موثر بازپرداخت آن به ۱/ ۵۷ درصد می‌رسد.
فروشگاه اینترنتی فروش وام برای خرید اقساطی کالا و خدمات «قسطا» نیز که تا سقف ۲۰ میلون تومان اعتبار به شکل کارت خرید نقدی برای متقاضیان با بازپرداخت ۱۲ ماهه در نظر می‌گیرد، نرخ بهره اسمی ۲۱درصد را اعلام کرده که در نهایت و در بازپرداخت اقساط، ۷/ ۵۵ درصد برای متقاضیان اعمال خواهد شد.
فروشگاه اینترنتی «ازکی وام» که فروش وام خرید اقساطی کالا را به عنوان خدمات اصلی ارائه شده توسط خود اعلام می‌کند، تا سقف ۷۵ میلیون تومان تسهیلات به شکل کیف پول در اختیار متقاضیان می‌گذارد که به‌رغم اعلام نرخ بهره اسمی ۲۲ درصدی، نرخ بهره موثر ۸/ ۴۸ درصدی را برای بازپرداخت تسهیلات ارائه شده خود دریافت خواهد کرد.
فروشگاه خرید اعتباری «بالون»، تا سقف ۵۰ میلیون تومان اعتبار به متقاضیان پرداخت می‌کند، که با نرخ بهره اسمی ۲۲ درصدی -به شکل کیف پول و با بازپرداخت ۲۴ ماهه- اعلام شده، ۵/ ۴۶ درصد نرخ سود موثر نهایی اعمال می‌کند.
پلتفرم دیجیتال مدیریت ثروت و تسهیلات «والتا» نیز تا سقف ۶۰ میلیون تومان اعتبار تسهیلات برای متقاضیان خود قائل است که به شکل کیف پول با بازپرداخت ۱۸ ماهه، نرخ سود ۲۱ درصدی برای تسهیلات خود اعلام کرده است ولی در عمل نرخ سود موثر این پلتفرم نیز معادل ۱/ ۴۶ درصد است.
اپلیکیشن فروش اعتباری شارژی تراکنش موبایلی «دیجی‌پی» تا سقف ۵۰ میلیون تومان اعتبار به شکل کیف پول با بازپرداخت ۱۸ ماهه در نظر گرفته است، که به‌رغم سود اعلامی ۲۳ درصدی، نرخ سود موثر اعمالی را تا ۵۳ /۴۴ درصد لحاظ می‌کند.
درگاه پرداخت دیجیتال «ایزی‌پی» نیز با تعیین سقف ۱۰۰ میلیون‌تومان به شکل کیف پول الکترونیکی با بازپرداخت ۲۴ ماهه در نظر گرفته است، نرخ سود ۲۴ درصد را اعلام کرده و در نهایت نرخ سود موثر ۴۳ درصد را اعمال می‌کند.
فروشگاه اعتباری خرید کالای «دیجی شهر» که بانک شهر تعلق دارد، تا سقف ۲۰۰ میلیون تومان تسهیلات خرید کالا به شکل کیف پول با بازپرداخت ۶۰ ماهه در نظر گرفته است، نرخ سود اعلامی ۲۳ درصد را به شکل موثر تا ۱۱/ ۳۳ درصد اعمال می‌کند.
وام فروشی!
هر چند بانک‌ها و موسسات اعتباری مجبورند که تسهیلات را با نرخ بهره اعلامی بانک مرکزی پرداخت کنند اما واقعیت آن است که قیمت پول یا نرخ بهره موثر، تابعی از نرخ تورم است و سرکوب نرخ بهره در شرایط تورمی نتیجه‌ای جز محدودیت شدید تسهیلات بانکی و شکل‌گیری بازار سیاه فروش وام بانکی ندارد.
گزارش‌های میدانی نیز نشان می‌دهد، دلالان فروش وام بانکی که در برابر شعب شلوغ بانک‌ها پرسه می‌زنند، پس از خروج متقاضیان ناامید از دریافت تسهیلات، به افراد پیشنهاد وام‌های فوری بانکی البته با پرداخت یک سوم ارزش وام را می‌دهند.
