تومان نیوز:در نیمسال اول سال جاری، بازارهای مالی چه تغییراتی را تجربه کردند؟ بررسی‌های “دنیای اقتصاد” نشان می‌دهد که بازار پول، یا همان سپرده‌های بانکی، با بازدهی ۱۵ درصدی همچنان صدرنشین بازدهی بوده است.
به گزارش پایگاه خبری تومان نیوز(toomannews)،پس از آن، بازار طلا با بازدهی ۱۴.۹ درصد در جایگاه دوم قرار گرفت. علت اصلی درخشش طلا را می‌توان به تحولات بازارهای جهانی و رکوردهای تاریخی جدید نسبت داد. کاهش نیم واحدی نرخ بهره در آمریکا باعث شد که طلای جهانی با قیمت ۲۶۲۵ دلار بار دیگر به بالاترین سطح خود برسد. در ایران، با وجود ثبات نسبی قیمت دلار در شش ماه اول سال، رشد قیمت طلا در سطح جهانی کافی بود تا طلای ۱۸ عیار جایگاه دوم را از نظر بازدهی به خود اختصاص دهد.
نکته دیگری که توجه‌ها را جلب کرده، این است که بازار سهام در شهریورماه از وضعیت رکود خارج شد و توانست بازدهی ۲.۹ درصدی را ثبت کند. به نظر می‌رسد که سیاست‌های جدید دولت نویددهنده بهبود وضعیت این بازار در ماه‌های آینده باشد.
بررسی روند شاخص‌های معاملاتی در شهریورماه و همچنین شش ماه نخست سال جاری نشان می‌دهد که طلا، به‌ویژه طلای جهانی، فرمانده اصلی بازارها بوده است. در حالی که نرخ رشد دلار آزاد از ابتدای سال تاکنون در وضعیت منفی قرار دارد، شاخص‌های طلایی شاهد بازدهی‌های قابل‌توجهی بودند. تحلیلگران اصلی‌ترین دلیل این پدیده را رشد بهای جهانی اونس طلا و افزایش سطح ریسک‌های بین‌المللی می‌دانند.
طلای جهانی تأثیر قابل‌توجهی بر بازار سکه دارد. با وجود ثبات نسبی در معاملات ارزی، روند رشد شاخص‌های طلایی در شش ماه گذشته و به‌خصوص در هفته‌های پایانی تابستان، افزایشی بوده است. تمامی شاخص‌های طلایی در بازار تهران شامل سکه طلا، نیم‌سکه و ربع‌سکه به‌طور متوسط بیش از ۴ درصد افزایش ارزش را تجربه کردند. ارزش ذاتی سکه طلا در بازار تهران بر اساس قیمت طلای جهانی و نرخ روز دلار آزاد محاسبه می‌شود. در حالی که دلار آزاد از ابتدای سال رشد منفی داشته و در شهریورماه تنها ۱ درصد افزایش یافته است، هر اونس طلای جهانی در همین بازه زمانی حدود ۴.۴۲ درصد و از ابتدای سال حدود ۲۲ درصد رشد قیمت را ثبت کرده است. بنابراین، مهم‌ترین عامل تأثیرگذار بر نرخ شاخص‌های طلایی، قیمت جهانی اونس طلاست.
رکورد ماهانه افزایش ارزش مربوط به ربع‌سکه با ۶.۷۱ درصد است. ربع‌سکه که در روزهای پایانی مردادماه حدود ۱۴ میلیون و ۹۰۰ هزار تومان معامله می‌شد، در روز ۲۹ شهریور به ۱۵ میلیون و ۹۰۰ هزار تومان رسید. به‌طور کلی، ربع‌سکه به دلیل قیمت پایین‌تر و نقدشوندگی بهتر، محبوب‌تر از دیگر شاخص‌های طلاست. سکه طلای طرح جدید و نیم‌سکه به ترتیب با ۴.۵۲ و ۴.۳۶ درصد افزایش ارزش، در رتبه‌های دوم و سوم قرار دارند. همچنین، شاخص طلایی غیررسمی آب‌شده نقدی نیز در ماه آخر تابستان حدود ۵ درصد افزایش داشته است.
عوامل آرامش دلار در بازار ارز
نوسانات بازار ارز در شش ماه نخست سال به‌خوبی کنترل شده است. بررسی روند معاملات ارزی در نیمه اول سال ۱۴۰۳ نشان می‌دهد که بازه نوسان اسکناس‌های خارجی به‌طور قابل توجهی کوچک شده است. رفتار بازار ارز غیررسمی در سال‌های اخیر به‌گونه‌ای بوده که با انتشار یک خبر منفی، نرخ شاخص‌های این بازار نوسانات چشمگیری را تجربه می‌کرد. اما در ماه‌های اخیر، به‌رغم وجود برخی ریسک‌های سیاسی، نوسانات بازار غیررسمی به‌طرز محسوسی کنترل شده است.
برخی تحلیلگران عامل اصلی این ثبات را بهبود فرآیند ارزآوری کشور می‌دانند. بر اساس اخبار داخلی و خارجی، میزان صادرات نفت کشور در یک سال اخیر افزایش چشمگیری داشته و این امر منجر به بهبود ذخایر ارزی بانک مرکزی شده است. بنابراین، بازارساز توانسته با نوسانات بازار مقابله کند. همچنین، روی‌کار آمدن دولتی با رویکرد سیاست خارجی مثبت نیز در کاهش دامنه نوسانات نرخ ارز بی‌تأثیر نبوده است.
برخی کارشناسان سیاسی-اقتصادی معتقدند که دولت مسعود پزشکیان در مواجهه با تهدیدهای خارجی، رویکردی دیپلماتیک اتخاذ کرده است و همین امر احتمال گسترش درگیری‌های منطقه‌ای را به‌طور قابل‌توجهی کاهش می‌دهد. در نتیجه، با کمتر شدن احتمال درگیری ایران در مناقشات منطقه‌ای، انتظارات تورمی فعالان بازار نیز کاهش یافته و تقاضای تورمی در بازار ایجاد نمی‌شود.
بررسی‌ها نشان می‌دهد که قیمت دلار در معاملات غیررسمی که سال گذشته را با رقم ۶۰ هزار و ۲۰۰ تومان به پایان رسانده بود، در روزهای پایانی شهریورماه حوالی ۵۹ هزار و ۳۰۰ تومان معامله شد. این به معنای افت ۱.۴۹ درصدی ارزش دلار در شش ماه نخست سال ۱۴۰۳ است. با این حال، دلار در بازه ۳۱ روزه شهریورماه حدود یک درصد رشد ارزش داشته است.
تصویر بازار در روزهای پایانی شهریور
بازارهای ارز و طلا در روزهای آخر شهریورماه تغییرات قابل توجهی نداشتند. نرخ دلار آزاد که طی هفته‌های اخیر در محدوده ۵۹ هزار تومانی در نوسان بود، روز پنج‌شنبه ۲۹ شهریور نیز در این بازه قیمتی باقی ماند. در آخرین معاملات نقدی آن روز، هر اسکناس آمریکایی با کاهش حدود ۳۵۰ تومان نسبت به روز چهارشنبه، به قیمت ۵۹ هزار و ۳۰۰ تومان معامله شد.
در همین حال، سکه طلا طرح جدید نیز نوسانات محدودی را تجربه کرد و تنها با کاهش ۳۵ هزار تومانی، به قیمت ۴۴ میلیون و ۲۱۵ هزار تومان در آخرین روز تابستان رسید. این نوسانات نشان‌دهنده ثبات نسبی در بازارهای ارزی و طلایی در پایان شهریور است.
