تومان نیوز: بازار سرمایه ایران همواره تحت تأثیر تحولات سیاسی و اقتصادی قرار دارد. از آنجا که بازار بورس به‌ویژه در کشورهای در حال توسعه به شدت حساس به تغییرات و تحولات سیاسی است، نوسانات این بازار از جمله عواملی است که اغلب در پی تغییرات داخلی و خارجی، به‌ویژه تحولات سیاسی، شدت می‌یابد. یکی از مهم‌ترین رخدادهای سیاسی که تأثیر مستقیم و قابل‌توجهی بر بازار بورس ایران دارد، انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا است. این انتخابات نه تنها سیاست‌های داخلی آمریکا را تحت تأثیر قرار می‌دهد، بلکه از آنجا که سیاست‌های آمریکا تأثیر زیادی بر مناسبات بین‌المللی و وضعیت اقتصادی کشورها، به‌ویژه ایران، دارد، می‌تواند به شدت بر وضعیت اقتصادی و بازارهای دارایی در ایران نیز اثر بگذارد.
به گزارش پایگاه خبری تومان نیوز(toomannews)، در این گزارش، به بررسی تأثیرات تحولات سیاسی، به‌ویژه انتخابات آمریکا و منازعات خاورمیانه بر افت‌وخیزهای بازار بورس تهران پرداخته شده و سعی داریم تا روندهای پیشین و تغییرات اخیر بازار را بررسی کنیم تا دلایل نوسانات و چالش‌های فعلی این بازار را بیشتر بشناسیم.
تأثیر انتخابات آمریکا بر بورس تهران
انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا، به‌ویژه در دوره‌های اخیر، همواره یکی از مهم‌ترین متغیرهای تأثیرگذار بر بازارهای مالی و اقتصادی ایران بوده است. در انتخابات سال 2020 آمریکا، که با پیروزی جو بایدن و شکست دونالد ترامپ همراه بود، بازارهای جهانی و داخلی شاهد نوسانات زیادی بودند. انتخابات آمریکا و نتایج آن همواره پیش‌بینی‌هایی در رابطه با روند تحریم‌ها، روابط دیپلماتیک ایران و آمریکا و دیگر تحولات بین‌المللی به‌وجود می‌آورد. این تحولات در بسیاری از موارد، منجر به واکنش‌های بازار سرمایه ایران می‌شود.
در سال 1399، انتخابات آمریکا و شرایط سیاسی آن تأثیر زیادی بر بازار سرمایه ایران داشت. پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات 2020 با بحران کرونا و کاهش شدید ذخایر ارزی ایران همزمان شد، که به شدت موجب تقویت انتظارات تورمی در داخل کشور و افزایش تقاضا برای خرید دارایی‌های فیزیکی و مالی شد. در همین راستا، دلار از قیمت 14 هزار و 900 تومان در پایان سال 1398 به کانال 32 هزار تومان رسید و بورس تهران نیز با رشد قابل توجهی مواجه شد.
با این حال، پیروزی بایدن در انتخابات 2020 و تغییر روند سیاسی در آمریکا موجب کاهش چشمگیر انتظارات تورمی در ایران شد. قیمت دلار که در اواخر مهرماه 1399 به مرز 32 هزار تومان رسیده بود، به سرعت وارد روند نزولی شد و در اردیبهشت 1400 به کانال 20 هزار تومان عقب‌نشینی کرد. بورس تهران نیز تحت تأثیر این تغییرات، در یک دوره زمانی خاص، با رشد چشمگیر مواجه شد، اما پس از مدتی وارد فاز اصلاحی شد.
نوسانات بورس تهران در سایه تحولات سیاسی و بحران‌های جهانی
در حالی که تحولات انتخاباتی آمریکا در سال‌های اخیر تأثیر زیادی بر بازار بورس ایران داشت، بحران‌های خاورمیانه نیز یکی از عواملی هستند که در ایجاد نوسانات در بازارهای دارایی نقش مهمی دارند. منازعات خاورمیانه، به‌ویژه در سال 2024، همچنان بر بازار بورس تهران و دیگر بازارهای دارایی در ایران سایه افکنده است.
نوسانات دلار و سکه در سال 1403، نشان‌دهنده اهمیت ریسک‌های سیاسی است که بر بازارهای مالی تاثیر مستقیم گذاشته‌اند. در حال حاضر، دلار در کانال 68 هزار تومان قرار دارد و قیمت سکه نیز پس از اخبار مربوط به عرضه سکه‌های جدید از سوی بانک مرکزی، از قله تاریخی خود فاصله گرفته است. این نوسانات به وضوح نشان می‌دهد که بازار ایران همچنان تحت تأثیر ریسک‌های سیاسی و اقتصادی داخلی و خارجی قرار دارد.
بررسی تأثیرات تورمی و روند بازارهای دارایی در سال‌های اخیر
در سال 1399، یکی از مهم‌ترین عواملی که بر بازارهای دارایی ایران تأثیر گذاشت، افزایش انتظارات تورمی و روند صعودی قیمت‌ها در بازارهای مختلف بود. بازار مسکن در آن سال با افزایش قیمت‌ها مواجه شد و قیمت مسکن تهران از 15 میلیون و 628 هزار تومان در پایان سال 1398 به 30 میلیون و 274 هزار تومان در سال 1399 رسید. این رشد قیمت مسکن 93.7 درصدی در سال 1399، به وضوح نشان‌دهنده اثرات ناشی از افزایش ریسک‌های سیستماتیک و تداوم تحریم‌ها بود.
در همین راستا، بورس تهران نیز در سال 1399 رشد قابل توجهی را تجربه کرد. شاخص کل بورس تهران در پایان معاملات روز 19 مرداد 1399 به 2 میلیون و 78 هزار واحد رسید که نشان‌دهنده بازدهی خارق‌العاده 305 درصدی در کمتر از پنج ماه بود. این رشد به دلیل تقویت انتظارات تورمی و رشد تقاضای سهام توسط سرمایه‌گذاران خرد بود که به دنبال کسب سود در بازار بورس بودند.
اما با افزایش منازعات سیاسی و کاهش امیدها نسبت به رفع تحریم‌ها و تغییرات در سیاست‌های اقتصادی دولت‌ها، بازار بورس تهران به رکود رفت و شاخص کل بورس در مرداد 1399 وارد فاز کاهش شد. این نوسانات در نهایت باعث شد تا بازار بورس تهران در اواخر سال 1399 وارد مرحله‌ای از اصلاح قیمت‌ها و کاهش شاخص شود.
وضعیت فعلی بازار و چالش‌های پیش‌رو
امروز، چهار سال بعد از انتخابات 2020 آمریکا، بازار بورس تهران وضعیت متفاوتی را تجربه می‌کند. به‌رغم تحولات جهانی و توافقات احتمالی در عرصه بین‌الملل، بورس تهران هنوز از قله تاریخی خود در سال 1399 فاصله زیادی دارد و تحت فشار ریسک‌های داخلی و بین‌المللی قرار دارد.
ریسک‌های منطقه‌ای در خاورمیانه، تنش‌ها و جنگ‌های احتمالی در منطقه، وضعیت اقتصادی ایران و بحران‌های داخلی، همچنان بر بازار بورس تأثیرگذار هستند. این شرایط منجر به جاماندگی بورس تهران نسبت به دیگر بازارهای دارایی شده است. علاوه بر این، نوسانات قیمت دلار و قیمت سکه در سال جاری نیز نشان‌دهنده عدم اطمینان در بازار و چالش‌هایی است که بورس تهران برای بازگشت به مسیر رشد و توسعه با آن مواجه است.
بازار بورس تهران همچنان تحت تأثیر تحولات سیاسی داخلی و بین‌المللی قرار دارد. انتخابات آمریکا و تحولات خاورمیانه دو عامل اصلی تاثیرگذار بر نوسانات بازار بورس ایران بوده‌اند. از یک‌سو، تغییرات در سیاست‌های اقتصادی و روابط بین‌المللی ممکن است بازار را در مسیر رشد قرار دهد، اما از سوی دیگر، ریسک‌های سیاسی و اقتصادی داخلی و خارجی می‌تواند منجر به نوسانات شدید و افت‌وخیزهای بورس تهران شود.
در نهایت، برای دستیابی به ثبات در بورس تهران، نیاز به برنامه‌های اقتصادی و اصلاحات داخلی است تا بازار بتواند از سایه تحولات سیاسی و اقتصادی خارج شده و به سمت رشد و تعادل حرکت کند.
