تومان نیوز: در حالی که بازار بین‌بانکی ریالی با تنگنای نقدینگی مواجه است، گزارش عملیات اجرایی سیاست پولی بانک مرکزی در تاریخ ۲۹ اردیبهشت ۱۴۰۴ نشان می‌دهد که ۲۲ بانک و مؤسسه اعتباری غیربانکی در حراج هفتم بازار باز شرکت کرده‌اند؛ رقابتی بی‌سابقه برای دریافت نقدینگی کوتاه‌مدت از طریق ابزار توافق بازخرید (ریپو) با نرخ ۲۳ درصد.
تزریق ۲۹۰ هزار میلیارد تومان نقدینگی در یک هفته
به گزارش پایگاه خبری تومان نیوز(toomannews)، به نقل از ایستانیوز،در این حراج که به منظور مدیریت نقدینگی سیستم بانکی و تنظیم نرخ سود بازار بین‌بانکی انجام شد، بانک مرکزی با پذیرش ۲۹۰۰ هزار میلیارد ریال (معادل ۲۹۰ هزار میلیارد تومان) از سفارش‌های ارسالی، گامی مهم در تأمین ذخایر مورد نیاز بانک‌ها برداشت. این عملیات در قالب توافق بازخرید ۷ روزه و با حداقل نرخ سود ۲۳ درصد انجام شد؛ رقمی که کمتر از سقف دالان نرخ سود یعنی ۲۴ درصد است.
ارقام کلیدی عملیات بازار باز:
-
تعداد بانک‌ها و مؤسسات شرکت‌کننده: ۲۲
-
ارزش کل سفارش‌های ارسالی: ۳۸۵۴.۹ هزار میلیارد ریال
-
ارزش سفارش‌های پذیرفته‌شده: ۲۹۰۰.۰ هزار میلیارد ریال
-
مدت توافق بازخرید: ۷ روز
-
نرخ توافق بازخرید: ۲۳.۰۰ درصد
ریپو چیست و چرا مهم است؟
ابزار توافق بازخرید (Repo) یکی از مهم‌ترین ابزارهای بانک مرکزی برای تنظیم نرخ سود و کنترل نقدینگی در بازار پول است. در این روش، بانک‌ها با وثیقه‌گذاری اوراق مالی اسلامی، از بانک مرکزی منابع کوتاه‌مدت دریافت می‌کنند و متعهد می‌شوند در مدت معین آن را بازخرید کنند. این عملیات نه‌تنها به کنترل نوسانات بازار بین‌بانکی کمک می‌کند، بلکه شاخص مهمی از میزان عطش نقدینگی در نظام بانکی به شمار می‌رود.
اعتبارات قاعده‌مند هم داغ شد
در کنار عملیات بازار باز، داده‌های بانک مرکزی از عملکرد اعتبارات قاعده‌مند در هفته منتهی به ۲۹ اردیبهشت نیز حاوی نکات جالبی است. در این بازه، به‌طور متوسط روزانه حدود ۱۰ بانک از ابزار اعتبارگیری قاعده‌مند با نرخ ۲۴ درصد استفاده کرده‌اند.
وضعیت اعتبارگیری در هفته منتهی به ۲۹ اردیبهشت:
| تاریخ | تعداد بانک‌های استفاده‌کننده | ارزش اعتبارگیری (هزار میلیارد ریال) |
|---|---|---|
| ۲۳ اردیبهشت | ۱۰ بانک | ۵۷۴.۳ |
| ۲۴ اردیبهشت | ۱۱ بانک | ۵۹۶.۸ |
| ۲۵ اردیبهشت | تعطیل بازار | |
| ۲۶ اردیبهشت | تعطیل رسمی | |
| ۲۷ اردیبهشت | ۱۰ بانک | ۵۶۴.۹ |
| ۲۸ اردیبهشت | ۱۱ بانک | ۵۸۲.۸ |
| ۲۹ اردیبهشت | ۹ بانک | ۷۰۲.۲ |
افزایش ارزش اعتبارگیری در پایان هفته نشان‌دهنده فشار نقدینگی مضاعف بر برخی بانک‌ها است؛ موضوعی که می‌تواند سیگنال فشار در بازار بین‌بانکی تلقی شود.
هدف بانک مرکزی: تثبیت نرخ بهره و آرامش بازار بین‌بانکی
بانک مرکزی در اطلاعیه خود تصریح کرده است که موضع عملیاتی‌اش (خرید یا فروش اوراق) بر اساس پیش‌بینی وضعیت ذخایر در بازار بین‌بانکی و با هدف کاهش نوسانات نرخ بازار بین‌بانکی حول نرخ هدف انجام می‌شود. اجرای هفتگی این عملیات و همچنین تسهیل در اعتبارگیری قاعده‌مند نشان می‌دهد که سیاستگذار پولی با حساسیت بالا در حال رصد بازار پول است.
تأثیر بر بازار سرمایه و تورم چه خواهد بود؟
افزایش مداخله بانک مرکزی در بازار باز از یک‌سو به تأمین نقدینگی سیستم بانکی کمک می‌کند، اما از سوی دیگر در صورتی که با رشد تورم همراه باشد، ممکن است فشارهای تورمی را تشدید کند. همچنین تحلیل‌گران بازار سرمایه معتقدند کاهش نرخ توافق بازخرید به ۲۳ درصد (نسبت به سقف ۲۴ درصدی) می‌تواند به نفع بازار سهام تفسیر شود، چرا که کاهش نرخ‌های سود، جذابیت بازارهای پرریسک‌تر را افزایش می‌دهد.
جمع‌بندی
رقابت ۲۲ بانک برای دریافت ریپو، ثبت ارزش ۲۹۰ هزار میلیارد تومانی در عملیات بازار باز، و رشد اعتبارگیری قاعده‌مند در روزهای پایانی هفته، همگی نشان می‌دهند که بازار پول همچنان با چالش تراز نقدینگی روبه‌روست. بانک مرکزی با ابزارهای خود سعی در تنظیم این تراز دارد، اما باید دید آیا این سیاست‌ها در مسیر کنترل تورم و تقویت رشد اقتصادی نیز اثرگذار خواهند بود یا خیر.
