تومان نیوز: افزایش تورم ماهانه خرداد، فشار مضاعفی بر دهک‌های پایین درآمدی وارد کرده و زنگ خطر جدی برای ساختار تورمی کشور به صدا درآورده است.
به گزارش پایگاه خبری تومان نیوز(toomannews) تورم خرداد با ثبت نرخ ۳.۳ درصدی، نه تنها روند صعودی ماه‌های اخیر را تثبیت کرد، بلکه با تمرکز بر اقلام خوراکی و اجاره‌خانه فشار بیشتری بر دهک‌های پایین جامعه وارد آورد؛ به‌گونه‌ای که اقشار کم‌درآمد افزایش هزینه بیشتری را نسبت به دهک‌های بالا تجربه کردند. گروه‌هایی مانند شیر، پنیر، تخم‌مرغ، میوه، خشکبار و نان بیشترین افزایش قیمت را داشته‌اند. از سوی دیگر، تورم نقطه‌به‌نقطه با رسیدن به ۳۹.۴ درصد، بالاترین رقم ۱۸ ماه گذشته را ثبت کرد. بررسی‌ها نشان می‌دهد چهار عامل، شامل تشدید تورم خوراکی‌ها، سهم بالای اجاره در تورم، ساختار ناکارآمد اقتصادی و احتمال شوک‌های قیمتی ناشی از سیاست‌های تعدیلی، کشور را در مسیر تورمی نگران‌کننده‌ای قرار داده‌اند.
خرداد سخت برای ضعیف‌ها
بر اساس گزارش مرکز آمار، تورم ماهانه خرداد با افزایش ۰.۶ واحد درصدی نسبت به اردیبشهت به ۳.۳ درصد رسیده‌است. بررسی روند تورم در سه ماه ابتدایی امسال نشان می‌دهد که نه تنها تورم کنترل نشده بلکه نسبت به مدت مشابه سال گذشته، شدت افزایش قیمت‌ها بیش‌تر شدهاست. میانگین تورم ماهانه در فصل بهار امسال برابر با ۳.۳ درصد بوده که این رقم در فصل مشابه سال گذشته ۲.۷ درصد گزارش شدهاست؛ مقایسه این اعداد حاکی از افزایش ۰.۷ درصدی شیب افزایش قیمت‌ها است.
گروه کالایی «شیر، پنیر و تخم‌مرغ» با ثبت تورم ۱۰.۱ درصدی در خرداد بالاترین افزایش قیمت ماهانه را در سبد هزینه خانوار ثبت کرد. «میوه و خشکبار» و «نان و غلات» نیز به ترتیب با ثبت تورم ماهانه ۹.۳ و ۶.۶ درصدی در رتبه‌های بعدی افزایش قیمت ماهانه قرار داشتند.
نکته قابل توجه این است که بیشترین افزایش قیمت ماهانه در خرداد مربوط به گروه کالایی خوراکی‌ها بوده‌است. به طور کلی تورم ماهانه گروه «خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها» در خرداد برابر با ۴.۹ درصد بوده که این رقم برای گروه «کالاهای غیرخوراکی و خدمات» ۲.۵ درصد ثبت شدهاست.
تورم ماهانه به تفکیک کالا
باید توجه داشت که «خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها» بیشترین سهم را در سبد هزینه دهک‌های پایین درآمدی دارد و این شرایط به معنای فشار تورمی بالا بر ضعیفترین خانوارهای کشور دارد. بر اساس گزارش مرکز آمار، بیش از ۴۱ درصد از هزینه ماهانه پایین‌ترین دهک درآمدی به گروه کالایی «خوراکی‌ها و آشامیدنی» اختصاص دارد. این درحالی است که این رقم برای بالاترین دهک درآمدی برابر با ۲۱.۵ درصد است. همین موضوع باعث شده که پایین‌ترین دهک‌های درآمدی بیشترین افزایش هزینه را در خرداد تجربه کنند؛ درحالی تورم ماهانه مربوط به دهک اول در خرداد برابر با ۳.۵۷ درصد گزارش شده که این رقم برای دهک دهم، ۳.۰۷ درصد بوده‌است.
ثبت بالاترین تورم نقطه‌به‌نقطه ۱۸ ماه گذشته
تورم نقطه‌به‌نقطه نیز با افزایش ۰.۷ واحد درصدی به ۳۹.۴ درصد در خرداد ماه رسید تا علاوه بر ثبت بالاترین تورم نقطه‌به‌نقطه ۱۸ ماه گذشته، دوباره به مرز ۴۰ درصد نزدیک شده باشد. در صورتی که روند افزایش قیمت در تیر ماه نیز ادامه پیدا کند، احتمالا تابستان با ثبت دوباره تورم ۴۰ درصدی آغاز خواهد شد.
تورم نقطه به نقطه
گروه «سبزی‌ها و حبوبات» با ثبت تورم ۶۱.۸ درصدی بالاترین تورم نقطه‌به‌نقطه را در میان سبد هزینه خانوارها در خرداد ماه داشت. «نوشیدنی‌ها» و «میوه و خشکبار» نیز به ترتیب با ۶۱.۵ و ۵۷.۶ درصد در رتبه‌های بعدی بالاترین تورم نقطه‌به‌نقطه قرار داشتند. در نقطه مقابل «گوشت قرمز و سفید» با ۱۸.۶ درصد کم‌ترین تورم نقطه‌به‌نقطه را تجربه کرد. «ارتباطات» و «حمل‌ونقل» نیز به ترتیب با ۲۵.۶ و ۳۱.۹ درصد پس از «گوشت قرمز و سفید» کم‌ترین تورم نقطه‌به‌نقطه را در خرداد ماه ثبت کردند.
تورم خرداد ماه را چه کالاهایی رقم زدند؟
بررسی‌های «جهان صنعت نیوز» نشان می‌دهد که هر چند در خرداد، خوراکی‌ها بالاترین تورم ماهانه را ثبت کردند اما همچنان مسکن و به طور مشخص اجاره خانه عامل اصلی شرایط تورمی کنونی است. برآوردها نشان می‌دهد که حدود ۰.۸ واحد درصد از تورم ۳.۳ درصدی خرداد ناشی از افزایش اجاره خانه بوده‌است؛ به بیان دیگر، اجاره خانه سهم حدود ۲۶ درصدی در تورم خرداد ماه داشته‌است.
پس از اجاره‌خانه، افزایش قیمت «نان و غلات» بیشترین تاثیر را بر تورم ماهانه خرداد ماه داشته است؛ به‌گونه‌ای که ۰.۴ واحد درصد از تورم ماهانه ۳.۳ درصدی خرداد ( معادل وزن ۱۳.۱ درصدی) ناشی از افزایش قیمت گروه «نان و غلات بوده‌است.
گروه «میوه و خشکبار» نیز سومین عامل اصلی تورم خرداد بوده‌است. ۰.۳ واحد درصد از تورم ۳.۳ درصدی خرداد ناشی از افزایش این گروه کالایی بوده‌است؛ به بیان دیگر، بیش از ۱۰ درصد از تورم ماهانه خرداد ناشی از افزایش قیمت «میوه و خشکبار» بوده‌است.
سهم کالاها از تورم ماهانه
بررسی روند تورم در خرداد ماه و همچنین روند این متغیر از ابتدای سال نشان دهنده یک وضعیت نگران کننده است.
اولین نگرانی مربوط به روند افزایش تورم در سه ماهه ابتدایی سال است. در حالی میانگین تورم نقطه‌به‌نقطه در سه ماه ابتدایی امسال به ۳۹ درصد رسیده که این رقم در مدت مشابه سال گذشته برابر با ۳۱.۱ درصد بوده‌است. مقایسه این دو عدد به خوبی نشان می‌دهد که شدت تورمی تا چه اندازه تشدید شدهاست.
دومین نگرانی در خصوص ماهیت تورمی است که بیشترین فشار را بر دهک‌های پایین درآمدی وارد کرده‌است. میانگین تورم نقطه به نقطه کالاهای خوراکی در سه ماهه نخست امسال برابر با ۴۵.۱ درصد بوده‌است. این در حالی است که این رقم در بهار سال گذشته ۲۳.۶ در گزارش شدهاست. به بیان دیگر، شیب افزایش قیمت کالاهای خوراکی در سه ماهه نخست امسال نسبت به مدت مشابه سال گذشته حدود ۲ برابر شدهاست. این در حالی است که میانگین تورم نقطه‌به‌نقطه کالاهای غیرخوراکی از ۳۲.۶ درصد در سه ماهه ابتدایی سال گذشته به ۳۶.۲ درصد در بهار امسال افزایش یافته‌است. با توجه به سهم بالای خوراکی‌ها در هزینه خانوارهای کم درآمد، روند کنونی تورم بیشترین آسیب را به ضعیفترین خانوارهای کشور وارد می‌کند. مسئله‌ای که می‌توان کشور را با چالش‌های اجتماعی روبرو سازد.
سومین نگرانی در خصوص ساختار تورمی است. بررسی‌ها نشان می‌دهد که دو عامل اصلی در جهش تورمی کنونی نقش دارند؛ اجاره‌خانه و قیمت مواد غذایی. دو عاملی که به نظر نمی‌رسد با ساختار کنونی اقتصاد ایران بتوان در کوتاه مدت تغییر محسوسی در آن صورت گیرد. اجاره خانه با توجه به عقب افتادگی نسبت به افزایش قیمت خانه در سال‌های گذشته و کمبود مسکن در کلان‌شهرها، همچنان مستعد افزایش است. از سوی دیگر، با توجه به خشکسالی شدید به نظر می‌رسد روند افزایش قیمت محصولات کشاورزی ناشی از کمبود عرضه در ماه‌های آینده نیز ادامه دار باشد.
چهارمین نگرانی مروبط به شوک‌های جدیدی است که می‌تواند روند افزایش تورم را تشدید کند. به نظر می‌رسد سیاستگذار در ماه‌های آینده ناگزیر به اجرای سیاست‌های تعدیل قیمت در حامل‌های انرژی و قیمت سایر کالاهایی است که در سال‌های گذشته به واسطه قیمت گذاری دستوری سرکوب شده‌اند. بنابراین به نظر می‌رسد که احتمالا تورم در ماه‌های آینده در صورت اجرای این سیاست‌ها با افزایش قابل ملاحظه‌ای همراه شود.
