تومان نیوز:شش ماه پیش، در نشست بهاری صندوق بین‌المللی پول و بانک جهانی، بسیاری از اقتصاددانان بیم آن داشتند که سیاست‌های تجاری دونالد ترامپ، ضربه‌ای مهلک به موتور اقتصاد جهانی وارد کند. اما حالا، در کمال شگفتی، همان مقامات می‌گویند اقتصاد جهان نه‌تنها دوام آورده بلکه خود را با موج تعرفه‌ها سازگار کرده است.
به گزارش پایگاه خبری تومان نیوز(toomannews)، در حالی که در ابتدای سال همه از «جنگ تجاری تمام‌عیار» می‌گفتند، نشست اخیر صندوق بین‌المللی پول نشان داد که فضای گفت‌وگو تغییر کرده است. هشدارهای تند جای خود را به تحلیل‌هایی درباره «سازگاری تدریجی» داده‌اند؛ گویی اقتصاد جهانی، در برابر طوفان تعرفه‌ها، یاد گرفته چگونه تعادلش را حفظ کند.
سازگاری تدریجی به‌جای شوک فوری
نیتن شیتز، اقتصاددان ارشد سیتی‌گروپ و مقام پیشین خزانه‌داری آمریکا، می‌گوید:
«اشتباه ما این بود که گمان کردیم اثر تعرفه‌ها بلافاصله ظاهر می‌شود؛ در حالی‌که اثر آن بسیار تدریجی‌تر و قابل‌مدیریت‌تر است.»
او توضیح می‌دهد که در بیشتر صنایع، قیمت‌ها سالانه یا فصلی تنظیم می‌شوند و نه ناگهانی؛ همین موضوع باعث شده تا شوک تعرفه‌ها به‌آرامی به مصرف‌کننده منتقل شود. نتیجه این روند، مهار موقت تورم است؛ اما کارشناسان هشدار می‌دهند که در سال ۲۰۲۶، با آغاز دور جدید قراردادها، موج تازه‌ای از افزایش قیمت‌ها محتمل است.
پایان جنگ تجاری، آغاز واقع‌گرایی
کریستالینا جورجیوا، مدیر صندوق بین‌المللی پول، در نشست گروه G30 تصریح کرد:
«جنگ تجاری آن‌گونه که پیش‌بینی می‌شد، هرگز رخ نداد. جهان تصمیم گرفت واکنش تهاجمی نشان ندهد.»
به گفته او، کشورها حالا بیش از گذشته درک کرده‌اند که باید خود را با نظم جدید وفق دهند؛ نظمی که در آن، قدرت‌های بزرگ قواعد تازه‌ای وضع می‌کنند و دیگر خبری از اجماع پیشین نیست.
اقتصاد جهانی چطور دوام آورد؟
با وجود فشار تعرفه‌ها، بازارهای مالی و صنایع تولیدی در بسیاری از کشورها انعطاف‌پذیری چشمگیری نشان داده‌اند. رشد جهانی تنها اندکی کاهش یافته و سرمایه‌گذاری بین‌المللی همچنان جریان دارد.
به باور شیتز، دو عامل کلیدی در این مقاومت نقش داشته‌اند:
چرخه‌های فصلی قیمت‌گذاری که اثر تعرفه‌ها را به‌تأخیر انداخته‌اند.
انعطاف زنجیره‌های تأمین جهانی که مسیرهای جایگزین برای تجارت یافته‌اند.
او می‌گوید: «اقتصاد جهانی در حال سازگاری با عصر ترامپ است؛ فرایندی پرهزینه، اما نه فلج‌کننده.»
سازگاری به بهای رکود پنهان
با این حال، تحلیلگران یادآور می‌شوند که جذب شوک‌ها به معنای بی‌اثر بودن آنها نیست. بسیاری از شرکت‌ها برای حفظ سود، در حال کاهش هزینه‌ها و تعدیل نیرو هستند. به همین دلیل، رشد اشتغال در ماه‌های اخیر کند شده است.
شیتز می‌گوید:
«فکر نکنیم اگر شرکت‌ها تعرفه‌ها را جذب می‌کنند، اثر اقتصادی از بین می‌رود؛ این فشار به‌جای مصرف‌کننده، روی اشتغال و سرمایه‌گذاری سنگینی می‌کند.»
تعادلی شکننده میان تورم و اطمینان
در ظاهر، بازارها آرام‌اند؛ اما زیر این آرامش، خطر تورم پنهان در حال رشد است.
افزایش تدریجی قیمت‌ها می‌تواند روند کاهش تورم را متوقف کرده و سیاست‌های پولی را بی‌اثر کند.
در آمریکا، رشد اقتصادی بیشتر از محل سرمایه‌گذاری در هوش مصنوعی تأمین می‌شود — بخشی که بهره‌وری را بالا می‌برد اما اشتغال جدید چندانی ایجاد نمی‌کند. ترکیب این وضعیت با تعرفه‌های بالا، می‌تواند به رشد بدون اشتغال یا حتی رکود تورمی منجر شود.
عصر سازگاری اجباری
نشست امسال صندوق بین‌المللی پول، تصویری تازه از نظم اقتصادی جهان ترسیم کرد:
جهانی که در آن قدرت‌ها نه از راه درگیری آشکار، بلکه با سازگاری خاموش، قواعد جدید را می‌پذیرند.
این همان «ثبات ظاهری» است که بسیاری از اقتصاددانان از آن بیم دارند — ثباتی که بیش از آنکه ریشه در قدرت اقتصادی داشته باشد، نتیجه عادت کردن بازارها به پیش‌بینی‌ناپذیری سیاست‌ها است.
به بیان دیگر، جهان امروز روی طناب نازکی از اعتماد و ترس راه می‌رود؛
طنابی که هر شوک سیاسی یا مالی می‌تواند آن را پاره کند.
