تومان نیوز: تحلیلگر بازار سرمایه با اشاره به افزایش کارمزد معاملات صندوق‌های سرمایه‌گذاری و حذف بخشی از تخفیف‌های سازمان بورس، تأکید کرد که این تغییرات ممکن است حجم معاملات صندوق‌ها را تحت تأثیر منفی قرار دهد اما نقش صندوق‌های اهرمی به عنوان لیدر و پیشرانه بازار همچنان پابرجاست.
به گزارش پایگاه خبری تومان نیوز(toomannews)، افزایش کارمزد معاملات صندوق های سهامی و حذف بخشی از تخفیف ها توسط سازمان بورس، این سوال را به ذهن متبادر می سازد که آیا این تصمیم می تواند جذابیت صندوق ها را برای سرمایه گذاران کاهش دهد و بخشی از معاملات را به سمت خرید مستقیم سهام سوق دهد یا خیر؟
در این باره حمید میرمعینی تحلیلگر بازار سرمایه به اقتصادنیوز می گوید:«کلیت معاملات صندوق‌های سرمایه‌گذاری، مخصوصاً صندوق‌های اهرمی، عمدتاً منوط به هزینه معاملاتی نیست و عواملی فراتر از کارمزد تاثیرگذار است.»
گفتگوی اقتصادنیوز را با حمید میرمعینی می خوانید.
*آقای میرمعینی! با توجه به افزایش کارمزد معاملات صندوق‌های سهامی و حذف بخشی از تخفیف‌های معاملاتی توسط سازمان بورس، آیا این موضوع می‌تواند باعث کاهش حجم معاملات صندوق‌های سرمایه‌گذاری شود و معاملات به سمت سهام گرایش پیدا کند؟
یکی از مهمترین عواملی که حجم معاملات صندوق‌های سرمایه‌گذاری به خصوص صندوق های سرمایه گذاری IPS را افزایش داد، هزینه پایین کارمزد و معاملات بود. دقیقاً نمی‌دانم این تغییر قرار است از چه زمانی اجرایی می‌شود اما این کارمزدها قطعاً تاثیرگذار خواهد بود و حجم معاملات صندوق‌های سرمایه‌گذاری کاهش می‌یابد.
ولی کلیت معاملات صندوق‌های سرمایه‌گذاری، مخصوصاً صندوق‌های اهرمی، عمدتاً منوط به هزینه معاملاتی نیست و عواملی فراتر از کارمزد تاثیرگذار است. ارزندگی و توانمندی صندوق‌های سرمایه‌گذاری نیز یکی از ملاک‌های مهم برای معاملات آنها است. در مجموع، این موضوع می‌تواند تاثیرگذار باشد و حجم معاملات این صندوق ها را تا حد مشهودی تحت الشعاع قرار دهد.
صندوق های اهرمی هنوز هم لیدر بازارند
*با توجه به نقش صندوق‌های اهرمی که تقریباً تبدیل به لیدر بازار شده‌اند و گردش مالی بالایی دارند، آیا افزایش کارمزد معاملات صندوق‌های سرمایه‌گذاری ممکن است باعث شود این صندوق‌ها نقش لیدری خود را از دست بدهند؟
خیر. واقعیت این است که حجم معاملات صندوق های اهرمی و تاثیرگذاری این صندوق‌ها روی بازار تقریباً نهادینه شده است. هر چند کارمزدهای معاملاتی افزایش پیدا کرده است اما هر روز شاهد پررونق بودن حجم گردش صندوق‌های اهرمی هستیم. بنابراین به نظر نمی‌رسد تغییر کارمزد، روند کلی بازار یا مدل معاملات بازار را تغییر دهد و صندوق‌های اهرمی با توجه به فاندامنتال و استفاده از اهرم، نقش لیدر و پیشرانه بازار را دارند.
جهت معاملاتی این صندوق‌ها همچنان روی بازار بسیار تاثیرگذار است و فکر نمی‌کنم به واسطه تغییر حجم معاملات، ترند و پیشران بودن صندوق های اهرمی تغییر محسوسی داشته باشد. مگر اینکه اتفاق خاصی در صنایع مختلف از جمله خودروسازی، بانکی یا پالایشی رخ دهد که این صنایع به واسطه اخبار یا اتفاقات ترند شوند و لیدری بازار را به دست بگیرند. وگرنه تا زمانی که فرض‌های فعلی معاملات ادامه داشته باشد، صندوق‌های اهرمی همچنان نقش محرک و جهت‌دهنده بازار را بازی خواهند کرد.
شرط افزایش تعداد صندوق های سرمایه گذاری
*بر اساس گزارشی که سازمان بورس منتشر کرده، تا پایان مهرماه امسال ۵۳۹ صندوق سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه وجود دارد؛ در حالی که بازار سهام حدودا 700 ناشر دارد. از دیدگاه شما آیا 539 صندوق برای بازار زیاد نیست؟
در حال حاضر صندوق ها با حجم‌های مختلف فعال اند؛ حدود ۱۰۰ صندوق سهامی وجود دارد و بقیه صندوق ها، سهامی هستند. به نظر می رسد، این تعداد صندوق سرمایه گذاری باعث بالاتر رفتن عمق و سطح بازار نسبت به سال‌های قبل شده است. گروه‌های مدیریتی و حرفه‌ای‌تر، بازار را مدیریت می‌کنند و نظم بازار و نویز ناشی از رفتارهای هیجانی اشخاص حقیقی کاهش یافته است اما از بین نرفته است.
این صندوق‌ها به مرور اثرگذاری خود را در عمق بازار افزایش داده‌اند که باعث می شود سطح و دانش تحلیل بازار ارتقا یابد. واقعیت این است که تعداد صندوق‌ها نمی‌تواند بیش از این افزایش یابد اما همین تعداد فعلی اگر ظرفیت سرمایه‌گذاری خود را افزایش دهند، بهتر است و می‌توانند جذب سرمایه جدید را نیز تسهیل کنند. رقابت میان صندوق‌ها باعث نهادینه شدن بهتر بازار سرمایه و افزایش تحلیل علمی و حرفه‌ای می‌شود. نهادینه کردن و نهادسازی توسط سازمان متولی بازار به درستی انجام شده است؛ ولی اینکه تعداد صندوق ها روز به روز افزایش می یابد باید متناسب با حجم بازار و تعداد شرکت های پذیرفته شده بازار باشد که باعث بروز مشکلات نشوند.
در کل، کاهش ریسک و افزایش ثبات در این نهادهای مالی باید به مرور زمان توسط سازمان بورس صورت گیرد و نظارت بر این نهادها باید خیلی دقیق و حساب شده باشد تا مشکلات دیگری به دنبال نداشته باشد. تا اینجای کار، وجود صندوق های سرمایه گذرای با این تعدد نه تنها آسیبی برای بازار ایجاد نکرده بلکه باعث پر حجم تر شدن بازار شده و به سمت تحلیل بیشتر رفتن و حرفه ای تر شدن بازار حرکت می کند.
کارگزاری های کوچک و گمنام باید ادغام یا منحل شوند زیرا…
*در حال حاضر بیش از 100 کارگزاری بورس در ایران فعالیت می کنند که بخش قابل توجهی از آن ها گمنام هستند و حتی فعالان بازار هم اسم آن ها را به ندرت شنیده اند. اگر به سمتی پیش برویم که کارمزدها در ایران کم شود، آیا چنین کارگزاری هایی توان رقابت با سایر کارگزاری ها و ادامه حیات را دارند؟
با علمی تر و پر رونق تر شدن بازار سرمایه به نظرم بسیاری از کارگزاری‌های کوچک و گمنام که وجود دارند یا باید با سایر کارگزاری ها ادغام یا منحل شوند چرا که بسیاری از این آنها مشکلات اعتباری و عملیاتی دارند و در یک تا دو سال آینده دو حالت فوق باید برای شان اتفاق بیفتد. به عنوان نمونه، در ژاپن به عنوان بزرگ‌ترین بازار مالی آسیا، تنها ۳۸ کارگزاری فعال هستند که حجم معاملات زیادی را مدیریت می‌کنند. این در حالی است که تعداد کارگزاری ها در ایران به بالای عدد 100 می رسد و بسیاری از آنها هم گمنام و دارای زیان ها قابل توجهی هستند که با حرفه ای تر شدن بازار و کاهش کارمزدها باید تصمیم درستی برای آنها گرفته شود.
*برخی از کارشناسان معتقدند به طور کلی میزان کارمزدها در بازار سرمایه ایران زیاد است. شما چه نظری در این مورد دارید؟ اگر کارمزد معاملات در بازار سرمایه ایران نزدیک به کارمزد معاملات در سطوح جهانی بود، آیا این تعداد کارگزاری بورس در ایران وجود داشت؟
کاهش هزینه‌های معاملاتی باید یکی از مهمترین و اصلی ترین دغدغه های نهاد ناظر برای افزایش حجم معاملات باشد. در همه دنیا، کاهش حجم معاملاتی یکی از اصول بدیهی عمق دهی به بازار سرمایه و افزایش حجم معاملات است.
در سال‌های گذشته در بازار ایران، به مرور زمان و به تعداد دفعات خیلی کم، هزینه معاملات کم شد اما هنوز از نظر فعالان بازار، با توجه به حد نوسانی هم که وجود دارد، هزینه معاملاتی همچنان قابل توجه است.
بنابراین همین موضوع باعث کاهش حجم معاملات می‌شود و نقدشوندگی که از جمله محورهای توسعه بازار سرمایه است، به نوعی زیر سوال برود . در کشورهای پیشرفته بین دو تا سه برابر ارزش بازارها، سالانه حجم معاملات آن بازار است و شاید هم خیلی بیشتر از ارزش بازار باشد.
