تومان نیوز:به پایان سال۲۰۲۳ رسیدیم و جهان همچنان در تب و تاب تحولات اقتصادی-سیاسی است. نگاهی به وضعیت ژئوپلیتیک دنیا نشان میدهد که شاید فقط جرقه کوچکی لازم باشد تا جنگ ناخواسته جهانی سوم آغاز شود. در منطقه خاورمیانه جنگ غزه در جریان است؛ هرچند در این جنگ، دو قطبی کشورهای اسلامی و اسرائیل و حامیانش شکل نگرفت، اما این جنگ به خاطر سبعیت اسرائیل این پتانسیل را دارد که در صورت ادامه بتواند این دو قطبی را شکل دهد.
در حوزه اروپا با جنگ اوکراین مواجه هستیم، در خاور دور کرهشمالی بهعنوان یک خطر بالقوه در نظر گرفته میشود و تایوان همچنان معضل دیگری است که رابطه چین و آمریکا را در حالت نیمهتنش قرار داده است. در قاره آمریکا هم شکل دیگری از درگیری ژئوپلیتیک در حال شکلگیری است و احتمالا شاهد یک رویارویی تازه جنگی در این قاره باشیم؛ جنگی میان ونزوئلا و گویان. در اصل همه این موارد میتوانند به مثابه یک بشکه باروت اضافه برای شروع آتشینتر سال۲۰۲۴ عمل کنند. بهویژه ماجرای تازه ونزوئلا و گویان که از همین الان اکثر چشمهای تیزبین به آن سمت دوخته شده است؛ زیرا به نظر میآید تحولات تازه انرژی جهان را آن منطقه رقم میزند.
ماجرای ونزوئلا و گویان که از روز گذشته با استقرار نیروهای نظامی ونزوئلا در مرز گویان و انجام مانور نظامی وارد فاز بالاتری در درگیریهای نظامی شد، میتواند اوضاع آمریکای لاتین را دستخوش تحولات جدیدتری کند. سوالی که مطرح میشود این است که چرا تاکنون درباره چالش میان این دو کشور خبر یا گزارشی منتشر نشده بود؟ چرا اکنون ونزوئلا مدعی منطقهای در حوزه دریایی شده است و تا پیش از این، این دعاوی را مطرح نکرده بود؟
برای پاسخ به این سوالها بهتر است نگاهی به مختصات جغرافیایی گویان و خبر مهمی که حدود ۲۰ماه پیش منتشر شد، بیندازیم. گویان کشوری است با مساحت ۲۱۵هزار کیلومتر مربع و جمعیت ۸۰۰هزار نفر. تولید ناخالص داخلی آن در سال۲۰۲۲ معادل ۴میلیارد دلار بوده، اما این کشور نسبتا کوچک و تقریبا فقیر – مثل بقیه کشورهای آمریکای لاتین – در سال۲۰۲۰ مجوز اکتشاف حوزه دریایی خود را به اکسونموبیل داد. اکسونموبیل در فوریه۲۰۲۲ اعلام کرد که به یک حوزه نفتی غنی دست یافته است –داغترین اکتشاف در دهه اخیر- که آن را میدان نفتی «استبروئک» نام نهادند. ذخیره نفتی این میدان بالغ بر ۱۰میلیارد بشکه است. دو ماه بعد، یعنی در ماه آوریل، شرکت اکسون دوباره اعلام کرد که یک حوزه نفتی دیگر با ذخیرهای معادل یکمیلیارد بشکه کشف کرده است. به این ترتیب، گویان ظرف دو ماه به یک کشور نفتخیز با ذخیرهای معادل ۱۱میلیارد بشکه نفت تبدیل شد که از سال۲۰۲۷ قادر است روزانه یک میلیون و ۲۰۰هزار بشکه نفت صادر کند.
همین اکتشاف نفت، گویان را در صدر اخبار داغ انرژی جهان قرار داد و از همان زمان «حوزه نفتی استبروئک» محل دعوای ونزوئلا و گویان شد. مادورو، رئیسجمهور ونزوئلا یک ماه پیش اعلام کرد که منطقه اسکیبا که حوزه نفتی استبروئک هم در آن واقع است، متعلق به آن کشور است و حتی برای الحاق آن حوزه رفراندوم هم صورت داد تا یک حکمیت تاریخی را لغو کند! از سوی دیگر گویان این ادعا را رد کرده و از کشورهای بریتانیا و آمریکا درخواست کمک کرده است.
در آخرین روزهای سال۲۰۲۳، ونزوئلا ناوگان دریایی خود را برای حفاظت از حوزه نفتی استبروئک اعزام کرده و از سوی دیگر گویان دست کمک به سمت ایالات متحده و بریتانیا دراز کرده که در حال حاضر بریتانیا پاسخ مثبت داده و یک ناو جنگی برای کمک به گویان اعزام کرده است. اکنون تنها آمریکای لاتین نیست که چشم به تحولات این منطقه دوخته، بلکه کشورها و شرکتهای تولیدکننده نفت هم منتظر هستند که ببینند سرنوشت این میدان عظیم نفتی که میتواند گویان را یکشبه ثروتمند کند به چه سرانجامی میرسد؟ و اینکه آیا مادورو که در دوران ریاستجمهوریاش کشور غنی ونزوئلا را به یکی از فقیرترین کشورهای جهان تبدیل کرده است، میتواند به ذخایر نفتی آن کشور ۱۱میلیارد بشکه نفت اضافه کند و آن را به ۳۱۱میلیارد بشکه برساند؟ به نظر میآید سال۲۰۲۴، سال داغی برای جهان باشد.
منبع: دنیای اقتصاد
